nn ËfiSÖDÖ [oDO
oo ytODgin oon^
00 ffiODOOi kS
Waarom een nieuwe Erfgoedwet?
Inhoud Erfgoedwet
laa*dv£C^!
Het meest bijzondere aan de Erfgoedwet is
dat voor het eerst de verschillende facetten
van cultureel erfgoed (exclusief de archieven)
in één inclusieve wet worden geïntegreerd.
Dit is een ambitieus streven en lijkt de uit
voering van veel overheidstaken daadwer
kelijk eenvoudiger en beter te maken. Maar
zullen de bepalingen ook echt gaan werken
en is het roerend en onroerend erfgoed zo
voldoende beschermd? En hoe zit het met
de ruimtelijke aspecten van de erfgoedzorg?
Zijn deze voldoende geborgd? Alle wettelijke
bepalingen die betrekking hebben op de
bescherming van cultureel erfgoed in de
fysieke leefomgeving worden immers straks
geïntegreerd in de Omgevingswet. Daar
mee is in ieder geval het werkterrein voor
de bescherming van monumenten gesplitst.
De Omgevingswet is bovendien een Kader
wet, waarbij veel uitvoeringsdetails pas in
een later stadium vastgelegd worden. Dit
gebeurt in zogenaamde AMVB's (Algemene
Maatregelen van Bestuur). Het effect daar
van is dat ons parlement direct betrokken
is bij de uitvoeringsregels. En dat maakt de
beïnvloeding van wetgeving, die ongunstig
uitpakt voor het ruimtelijk beleid rond erf
goed, lastig. Om dit aspect van de erfgoed-
zorg goed te waarborgen zullen Omgevings
wet en Erfgoedwet naadloos op elkaar aan
moeten sluiten.
De minister van OCW, Jet Bussemaker,
heeft op 10 juni 2013 in haar museumbrief
'Samen werken, samen sterker' aangekon
digd dat zij van plan is om, uit oogpunt van
overzichtelijke en kenbare regelgeving, met
een nieuwe Erfgoedwet te komen. Het is de
bedoeling dat verschillende wetten voor de
bescherming van het roerende en onroe
rende erfgoed, zoals de Wet tot behoud
van cultuurbezit, de Wet verzelfstandiging
rijksmuseale diensten, de Wet tot terug
gave cultuurgoederen uit bezet gebied, de
Uitvoeringswet UNESCO-verdrag 1970, de
Regeling materieel beheer museale voor
werpen en delen van de Monumentenwet
1988, met elkaar geïntegreerd, geünifor
meerd en vereenvoudigd worden. Daarnaast
Deze spotprent van
Albert Hahn illus
treerde rond 1900
de opkomst van
grote gebouwen van
het grootkapitaal
versus de historische
bebouwing van
binnensteden.
0
C/)
E
CD
CD
1
E
O
CÜ
wil de minister dat de erfgoedcollecties die
van nationaal belang zijn betere bescher
ming krijgen, zodat geen waardevol erfgoed
zomaar naar het buitenland kan verdwijnen.
Ook wil zij een nieuwe sturingsrelatie met
musea, waarbij musea zelf over beheer en
onderhoud van hun collectie en gebouwen
kunnen beslissen. Ze wil het stelsel van de
kwaliteitsborging in de archeologie moder
niseren. Als laatste dient ook het uitoefenen
van toezicht en handhaving op de naleving
van de regels in de nieuwe wet opgenomen
te worden. Op het vlak van monumenten is
geen specifieke ambitie geformuleerd.
De wetstekst van de nieuwe Erfgoedwet
begint met de doelen en begripsbepa
lingen. Opvallend zijn een aantal nieuwe
begrippen die worden geïntroduceerd, zoals
(beschermd) cultuurgoed of verzameling,
beschermd cultureel erfgoed, (archeolo
gisch, kerkelijk en rijks erfgoed) monument
en museaal cultuurgoed van de rijkscollec
tie, elk met hun eigen rechtsgevolg. Vervol
gens wordt in artikel 1.2 de reikwijdte van
de wet uiteengezet en in 1.3 is een nieuwe
bepaling toegevoegd over de rapportage van
de staat van het erfgoed. De Erfgoedwet is
niet van toepassing op de overzeese bijzon
dere gemeenten Bonaire, Sint-Eustatius en
Saba. De minister van OCW laat de staat
van het erfgoed monitoren en zal eenmaal
per vier jaar verantwoorden hoe het beleid
beter of anders kan.
In hoofdstuk 2 wordt het beheer van de
rijkscollecties, cultuurgoederen of verzame
lingen geregeld. De minister van OCW kan
een instelling belasten met de wettelijke
taak om zorg te dragen voor het beheer van
een collectie en/of het gebouw en kan ook
normen stellen voor een goed beheer.
In hoofdstuk 3 wordt de aanwijzing van
monumenten, van cultuurgoed en verzame
ling en van internationaal of Europees cul
tuurgoed mogelijk gemaakt. Interessant is
december 2014 HEEMSCHUT 7
