Havezate Hamerden
Handhaving gevraagd
Een schrijnend voorbeeld in Westervoort:
'Ik vraag me af waarom het
allemaal zo lang moet duren
voordat de restauratie ter
hand wordt genomen.
De ruïne is een schandvlek
voor het dorp.'
'Ik kan het niet aanzien
dat huize Hamerden
zo sterk vervalt.'
Mathijs Witte
De voormalige havezate Hamerden ligt
aan de weg van Arnhem naar Zevenaar
net buiten het het dorp Westervoort.
Vanaf 2011 werden nog plannen ont
wikkeld voor behoud en restauratie
van dit rijksmonument. In de zomer van
2014 stortte een deel van het dak in en
sindsdien is het stil, heel stil:, of toch
niet? Er lijkt een restauratie voorbereid
te worden.
In het boek Kastelen van Gelderland staat
dat Hamerden voor het eerst werd vermeld
in 1434. Henrick van Brienen was toen
eigenaar. In 1445 verkocht hij het pand
aan de familie van Wittenhorst, die het ver
volgens twee eeuwen in bezit had. Onder
Roelof van Wittenhorst werd het huis in
1583 door Graaf Willen IV van den Bergh
tot havezate verheven. De bewoners werden
daarmee vrijgesteld van het betalen van
grondbelasting.
De heer Woiters,
inwoner van Westervoort:
de aanbouw geeft het jaartal 1684 aan.
Sindsdien is de havezate met de omlig
gende landerijen als boerderij verpacht. In
1736 werd het landgoed door de gemeente
Arnhem gekocht, mogelijk om het zand in
de omgeving af te graven voor de aanleg
van wegen. In de loop van de tijd is het huis
een aantal keren verbouwd. In 1966 is het
huis als rijksmonument aangewezen.
De huidige eigenaar, projectontwikkelaar
Van Rouwendaal Groep uit Arnhem, heeft
sinds 2011 plannen om de havezate te res
taureren. De restauratie moet betaald wor
den uit de verkoop van 23 percelen grond in
de omgeving. Daartoe is in september 2013
het bestemmingsplan Huize Hamerden door
de gemeenteraad van Westervoort vastge
steld. Echter, sinds de vaststelling is niets
meer vernomen. Mogelijk gooit de crisis roet
in het eten. Huize Hamerden raakt echter
steeds verder in verval. De eigenaar neemt
wel beschermingsmaatregelen, maar die zijn
niet afdoende. De stormen in de zomer van
2014 hebben er voor gezorgd dat het dak
van het achterhuis grotendeels is ingestort.
Simon van den Bergh, hoofd cultuur
historie, Gelders Genootschap Arnhem:
Heemschut Gelderland heeft de planont
wikkeling voor behoud en restauratie altijd
aangemoedigd, maar begint zich samen met
het Gelders Genootschap en de Rijksdienst
voor het Cultureel Erfgoed ernstig zorgen
te maken. Ondanks herhaaldelijke beloften
laat het college van B&W zich hier te weinig
zien en horen. Maar schijn bedriegt! Onlangs
werd bekend dat de huidige eigenaar een
restauratieplan als vooroverleg heeft inge
diend bij de gemeente. Heemschut vindt dit
een positieve ontwikkeling en hoopt dat de
havezate niet verder zal vervallen.
Het huidige gebouw dateert in zijn vroeg
ste vorm uit de 16e eeuw. Waarschijnlijk
bestond het uit een vierkant woonblok
met een trapgevel en een zadeldak. In de
17de eeuw werd een gedeelte toegevoegd.
Een muuranker in de westelijke gevel van
Huize Hamerden.
