De studenten, Klaas Akkerman, Joop Kok,
Charlotte van Schoonhoven en Maurits van
Putten, deden hun voorstel in het kader
van een opdracht voor het vak Erfgoed en
Ruimte. In hun manifest, dat de titel 'Rijks
monument Brandevoort; vertegenwoor
diging van de erfgoedillusie' kreeg, willen
ze aantonen dat een moderne Vinex-wijk
monumentale waarde kan hebben. En dan
niet over een jaar of honderd, maar nu al.
De vier kozen de nog onvoltooide Hel-
mondse wijk Brandevoort als voorbeeld.
Deze Vinex-locatie moet tussen 2000 en
2017 ca 6.000 woningen en 17.000 inwo
ners tellen. Volgens Heemschut-beleidsme
dewerker Mathijs Witte is Brandevoort geen
standaard Vinex-wijk. 'Het is nieuwbouw
die er een beetje oud uit moet zien. Een
pastiche van alles wat er in Nederland is
gebouwd. Het centrum heeft een stedelijk
karakter en daaromheen liggen buurten die
op dorpen moeten lijken.'
Met de keuze van de atypische Vinex-wijk
hebben de studenten het zichzelf gemakke
lijk gemaakt. De argumenten die ze aandra
gen voor de erkenning van Brandevoort als
rijksmonument zullen niet opgaan voor een
willekeurige andere Vinex-wijk. Toch blijft
hun stellingname interessant. Witte: 'En
actueel, want tegenwoordig kan gebouwd
erfgoed dat jonger is dan vijftig jaar, ook het
predicaat Rijksmonument krijgen.'
De argumenten die de studenten aandra
gen zijn sterk. Brandevoort heeft een goed
stedenbouwkundig plan van de hand van
bureau Wissing en de landschapsinrichting
werd ontworpen door Paul van Beek. Het is
niet alleen een voorbeeld van de stijl van de
invloedrijke architect Rob Krier, maar ook
van het denken over stedenbouw rond het
begin van deze eeuw. Witte: 'Het is een wijk
die geborgenheid, eigen identiteit en veilig
heid biedt en daaraan bestaat behoefte.
Brandevoort is een voorbeeld van het
marktgerichte denken van deze tijd.'
Een historiserende stijl kan makkelijk ont
aarden in kitsch, maar dat is hier niet het
geval vindt Witte 'Dat hoort bij deze bouw
stijl en in Brandevoort bleef het binnen de
perken. Het is een prettige wijk om door-
De markthal in Brandevoort.
heen te lopen en je ervaart dat het niet oud
is, dat vind ik althans. Maar het is de vraag
wat er in de loop van de jaren gaat gebeu
ren. In oude steden zie je bijvoorbeeld lelijke
plekken ontstaan. Nu ligt alles er in Bran
devoort nog netjes en compleet bij. Het zal
interessant zijn om te zien of er in een der
gelijke wijk ook zulke plekken zullen komen.'
Hoe dan ook, het manifest van de studen
ten zet aan tot denken, zegt Witte: 'Het is
een frisse benadering van een bekend pro
bleem. Daarin zijn ze in ieder geval geslaagd.
En of ze gelijk gaan krijgen? Brandevoort is
een bijzondere plek, dat staat in ieder geval
vast. Heemschutleden kunnen gaan kijken
en een eigen oordeel vormen.'
Het manifest van de studenten is te vinden
op http://clue. nu/cluemedia/pdf/original
BrandevoortManifest.pdf
U kunt reageren naar mauritsvanputten@
hotmail.com of redactie@heemschut.nl m
december 2014 HEEMSCHUT 35
