Nieuw particulier initiatief:
Ithaka prijs en Ithaka stipendium
Korte biografie Els Veder-Smit
De Ithakaprijs en stipendium
Enige tijd geleden is een nieuwe prijs
ingesteld in nauw overleg met mevouw
Els Veder-Smit en stichting Kastelen,
Buitenplaatsen en Landgoederen. Wat
haar dreef om binnen sKBL bij te dra
gen aan de instelling van de Ithakaprijs
en het Ithakastipendium schreef zij in
een brief:
'Mijn interesse in dit erfgoed ontstond toen
ik als kind mijn ouders vergezelde om de
mooie buitens van de Utrechtse Heuvelrug
te bekijken. Later, toen de politiek me in
haar greep kreeg, werd ik wethouder van
Zeist, met onder meer cultuur in mijn por
tefeuille. Dat hield de restauratie in van het
Slot Zeist, samen met de toenmalige burge
meester. Boeiend en nuttig om iets van res
tauratieprincipes te leren. In de landelijke
politiek heb ik me aan de volksgezondheid
gewijd, al hield ik mij ook met de monu
mentenzorg bezig en werd ik door Jhr. Van
der Wijck wegwijs gemaakt in de wereld van
buitenplaatsen. Toen kwam in 2012 het
Jaar voor de Buitenplaatsen. Een unieke
campagne met publicaties, bijeenkomsten
Els Veder-Smit.
en prachtige exposities. Bovendien volgde
de uitgave van een Nationale Gids, waarin
de bestaande 551 buitenplaatsen zijn
beschreven, gefotografeerd en voorzien
van gegevens over bewoninggeschiedenis
en conditie. Door dit Themajaar zijn velen
zich bewust geworden van het bestaan en
de schoonheid van buitenplaatsen. Maar
zij hebben ook inzicht gekregen in de pro
blemen van de bewoners en eigenaren.
Die zorgen immers voor instandhouding en
onderhoud, tegen stijgende kosten en moe
ten soms strijd voeren tegen bestemmings
plannen met wegenaanleg of woningbouw.
Ik vroeg me af, wat een vervolg kon zijn op
het grote succes van het Themajaar. Over
leg met oud-voorzitter, Drs. René Dessing,
leidde binnen de dit jaar opgerichte sKBL
tot de instelling van een prijs of stipendium.
Het is een logisch en doeltreffend middel
om de interesse voor de buitenplaatsen te
verbreden en te verdiepen. Een aanmoe
diging voor studenten, deskundigen en
andere belangstellenden om hun waarde
ring voor buitenplaatsen te verwoorden,
een grondslag te geven en hopelijk ook te
voorzien van ideeën voor verbetering van
hun positie. Wie weet wat er tevoorschijn
komt!' aldus Els Veder-Smit.
Els Veder-Smit (1921) volgde Gymnasium
A en studeerde Nederlands Recht. Zij stu
deerde in 1947 af en trouwde in dat jaar
met mr. C.J. Veder. Als lid van de VVD heeft
ze haar werkzame leven doorgebracht in
de lokale, provinciale en landelijke politiek.
Veder-Smit zat onder andere in de gemeen
teraad van Zeist en later in die van Leeu
warden. Van 1978 - 1981 was zij staatsse
cretaris Volksgezondheid en Milieuhygiëne
in het kabinet Van Agt I. Daarna was zij tot
1991 lid van de Eerste Kamer der Staten-
Generaal. Naast haar politieke werk had Els
Veder-Smit zitting in vele besturen van orga
nisaties in de gezondheidszorg, maar ook
in die van culturele instellingen. Klassieke
muziek, Hollands porselein en Nederlandse
buitenplaatsen interesseren haar en nog
altijd is zij betrokken bij sociale en maat
schappelijke ontwikkelingen.
De Ithaka prijs is bedoeld voor interdisci
plinair (wetenschappelijk) onderzoek rond
kastelen, historische buitenplaatsen en
landgoederen. Ook journalistieke (media)
producties die het cultuurgroene erfgoed
breed onder de aandacht hebben gebracht
van het Nederlands publiek komen in aan
merking. Het stipendium is beschikbaar
voor onderzoekers die op uiteenlopende
studiegronden onderzoek willen verrichten
naar KBL op voorwaarde dat het onderzoek
gepubliceerd is of zal worden. Aan de prijs
en het stipendium is een geldbedrag van
5.000,- gekoppeld. De jury bestaat uit:
1. Paul Schnabel (voorzitter)
2. René Dessing (directeur sKBL, secretaris)
3. Yme Kuiper (bijzonder hoogleraar histo
rische buitenplaatsen en landgoederen,
Rijksuniversiteit Groningen)
4. Madeleine Maaskant (architect, hoofd
gebouwen Natuurmonumenten)
5. Hans Marijnissen (journalist Trouw,
natuur en duurzaamheid)
6. Luydert Smit (jurist en econoom)
Over de achtergrond van de naam van de
prijs, vindt u informatie op www.skbl.nl. De
Ithakaprijs en stipendium worden jaarlijks
door de onafhankelijke jury toegekend. Het
protocol zal binnenkort op de site te vinden
zijn. Voor deelname en/of vragen mailt u
René Dessing rdessing@skbl.nl
26 HEEMSCHUT december 2014
