De stelling:
De stelling: 'De herbouwde molen van Burum blijft terecht een Rijksmonument'
CHRISTIAN PFEIFFER, Molenaar ambachtelijke koren
molen De Vriendschap, Weesp
JACQUELINE BRAUWERS, Bestuurslid Stichting Erfgoed
Kollumerland Nieuwkruisland
Belachelijk. De monumentenstatus is onterecht. Als ik een oud
model Porsche maak van nieuwe onderdelen (en één oude velg) heb
ik toch ook niet meteen een oldtimer? Ik begrijp de emotie meer dan
goed. De verwoesting van je molen is het ergste wat een molenaar
kan overkomen, maar we moeten wel reëel blijven. Monumentenbe-
heer is dynamisch. Soms komen er nieuwe monumenten bij, soms
vallen er monumenten af. Hoe zuur dat ook is. Ik verwonder mij
over alle andere argumenten die erbij worden gehaald om de molen
wel tot monument te benoemen, zoals het beschermd dorpsgezicht.
Maar uiteindelijk moet het toch echt om het gebouw zelf gaan. Daar
is weinig ouds meer aan. Dit schept ook een gevaarlijk prescedent.
Waar eindigen we? Kunnen we straks monumenten nieuw bouwen?
De status van Rijksmonument is met deze beslissing geen middel
meer, maar een doel geworden. Dat is fout.
Jazeker! Zoals de Tweede Kamer terecht opmerkt is het bouwen van
een replica wat anders dan het consciëntieus herstellen van een
oude molen met nieuw materiaal. Want ja, natuurlijk, behalve veel
originele ijzeren onderdelen is er ook veel nieuw materiaal gebruikt.
Maar dat is dan wel materiaal wat vanuit zijn aard geen lang leven
beschoren is en dus regelmatig vervangen moet worden wil het
monument blijven bestaan.
Het is net als met het houten schip van Theseus, een vraagstuk
waar filosofen graag hun tanden in zetten. Dat schip voer de haven
uit en op zee werden één voor één alle planken vervangen. Een
schip is immers onderhoudsgevoelig. Maar was het een ander schip
geworden, wat de haven weer binnenvoer? Nee natuurlijk niet!
Windlust is in de loop der jaren vaak gerestaureerd, liefdevol, met
gevoel voor de historie, met behoud van ziel en uitstraling. Zo ook
nu. Windlust draait weer, maalt weer, pelt weer. Een authentiek
werktuig, liefdevol hersteld, met gevoel voorde historie, met behoud
van ziel en uitstraling. Een monument, zelfs binnen de criteria die
de RCE hanteert.
december 2014 HEEMSCHUT 11
