Brugwachtershuisjes herbestemd
Karei Loeff
Leegstand
Steeds vaker komen ze leeg te staan:
brugwachtershuisjes. Nederland telt als
waterland een enorm aantal beweeg
bare bruggen die, voor een deel alleen
in de zomermaanden worden bediend
ten behoeve van het recreatieve ver
keer. Bij belangrijke vaarwegen had
iedere brug een brugwachter. Die tijd is
door de toepassing van nieuwe elektro
nica voorbij. De huisjes blijven bestaan.
Sommige zijn pareltjes, die wachten op
een nieuwe bestemming.
Brugwachter bij de Pier Christiaansloot te Echtenerbrug, Friesland, 2007.
'Leegstaande brugwachtershuisjes, meestal
gemeentelijke monumenten, soms zelfs
rijksmonumenten, vragen om een invulling
die gebruik maakt van deze positieve eigen
schappen en op deze manier de openbare
ruimte aantrekkelijker maakt en verleven
digt', aldus de Stichting Brugwachtershuis
jes. Lotti Hesper is creatief projectontwik
kelaar, Wouter Gelderloos verbinder in het
publieke domein en Maartje Vos-Swinkels
cultureel ondernemer. Zij vonden elkaar en
vormen sinds 2012 het bestuur van een
stichting, die zich richt op meer belang
stelling voor deze bijzondere typologie van
kleine gebouwtjes.
De stichting Brugwachtershuisjes richt zich
enerzijds op de eigenaren van lege brug
wachtershuisjes en anderzijds op initiatief
nemers die een creatieve invulling aan de
huisjes willen geven of hebben gegeven.
Bovendien zijn (deel)gemeentes en woning
corporaties directe belanghebbenden.
De stelling van de stichting, die Heemschut
van harte ondersteunt, is dat brugwachters
huisjes in gebruik zorgen voor een positie
ver beeld van de stad en het platteland.
Leegstand bevordert immers de kans op
inbraak, kraak en verloedering en kan uit
eindelijk ook leiden tot sloop.
Als katalysator voor het herbestemmen
en het hergebruik heeft de stichting een
mooie website in het leven geroepen. Op
www.brugwachtershuisjes.nl is een kaart
te vinden met leegstaande exemplaren,
maar ook met de huisjes die inmiddels
een inspirerende herbestemming hebben
gekregen. De site inspireert met kansrijke
ideeën voor leegstaande brugwachtershuis
jes, het beheer ervan en de inzet voor met
name culturele doeleinden. Zo zijn huisjes
beschikbaar gekomen als expositieruimte
en zijn er voorbeelden van kleinschalige
kiosk- of horecafunctie. In Amsterdam leven
inmiddels plannen voor een netwerk van
Bed Breakfasts. Ongetwijfeld zal dit idee,
mits goed georganiseerd en gepromoot,
een geheel nieuwe doelgroep van (erfgoed)
liefhebbers aanboren.
Leiden, Havenplein. Brugwachtershuisje
annex politiepost, bouwjaar 1929-30.
Het brugwachtershuisje van de brug bij Gorin-
chem zal niet gemakkelijk een herbestem
ming kunnen krijgen. Dagelijks perst het ver
keer van de A27 zich over deze brug, waarvan
het bedieningshuisje is uitgevoerd met een
fraai mozaïek. Maar op veel andere locaties
zijn er voldoende kansen voor een nieuwe
bestemming. In steden markeren de huisjes
vaak de overgang tussen het centrumgebied
en de woonwijken. Op het platteland verbin
den zij doorgaande wegen en vaarwegen,
waar mensen genieten van het uitzicht over
het water en de passerende boten.
juni 2014 HEEMSCHUT 35
