Op de bres voor het
erfgoed van Zwolle
Norman Vervat
Zwolle kent een rijke geschiedenis, die tot
op de dag van vandaag zichtbaar is. In cijfers
vertaald is het erfgoed van Zwolle indruk
wekkend. De gemeente telt maar liefst 491
rijksmonumenten en 321 gemeentelijke
monumenten. De binnenstad is beschermd
stadsgezicht. Hoewel Zwolle trots is op dit
rijke erfgoed heeft het weinig gescheeld
of er was van de historische binnenstad
nog maar weinig over. Dat er toch nog veel
behouden is, is mede te danken aan de Ver
eniging Vrienden van de Stadskern Zwolle.
Toen de Vereniging Vrienden van de Stads
kern Zwolle in 1955 werd opgericht, was er
weinig aandacht voor de historische binnen
stad. Na de oorlogsjaren stroopte men de
mouwen op om de boel te moderniseren. In
de eerste jaren van het bestaan van de Ver
eniging was het vechten tegen de bierkaai.
Hele stukken stad werden gesloopt, de suc
cessen waren klein. Pas na 1970 kwam de
omslag. Zoals veel steden maakte Zwolle
toen langzaamaan de overstap van groot
schalige stedelijke ontwikkeling naar bou
wen voor de buurt. Dat betekende veelal
nog wel sloop van bestaande bebouwing,
maar de restauratie van oude panden werd
toch ook langzaam opgepakt.
De huidige situatie is op geen enkele manier
te vergelijken met die van 1955. Inmiddels
is Zwolle trots op haar erfgoed. Ronald van
den Berg, voorzitter van de vereniging, wijst
bijvoorbeeld op Museum de Fundatie en de
boekhandel Waanders in de Broerenkerk.
Nieuwe ontwikkelingen die gebruik maken
van het aanwezige erfgoed. Landelijk pro
moot Zwolle zich als cultuurstad. Onderne
mers in de binnenstad zien tegenwoordig
het belang van het behoud van het histori
sche karakter. Toch heeft de vereniging nog
Ronald van den Berg.
steeds meer dan voldoende te doen. Niet
alleen in de stadskern, maar ook daarbui
ten. Zo ijvert de vereniging op dit moment
voor het behoud van een rijksmonumentale
boerderij in het buitengebied. Ook zet ze zich
in voor de bescherming van het naoorlogse
erfgoed. Van den Berg: 'De naoorlogse peri
ode is weliswaar rampzalig geweest voor het
Zwolse erfgoed, maar heeft toch ook inte
ressante gebouwen opgeleverd'.
De aandacht gaat in het centrum tegen
woordig vooral uit naar hergebruik van pan
den. Van den Berg: 'De grote uitdaging is
om het winkelgebied levendig te houden.
De vraag naar winkelruimte zakt steeds
verder in. Onduidelijk is nog wat dit gaat
betekenen voor het aanzien van de win
kelstraten in het beschermd stadsgezicht.'
Om Zwolle aantrekkelijk te houden stelt de
vereniging zich constructief op. Het is niet
de bedoeling om, zoals in het verleden,
iedere nieuwe ontwikkeling tegen te wer
ken. Bij ingrijpende plannen probeert men
in een vroeg stadium haar visie te geven en
eigenaren te stimuleren om met een ont
wikkeling te komen die recht doet aan het
erfgoed. Heemschut Overijssel is daarbij
een waardevolle partner. Daarom is er voor
Van den Berg en zijn vereniging, die in 2015
zestig jaar bestaat, de komende jaren nog
voldoende te doen.
juni 2014 HEEMSCHUT 33
