Heemschut actief
Kruisgebouw bedreigd
Boerderijen in de Ommelanden
UTRECHT
Groningen
Friesland
Drenthe
Flevolan<
Overijssel
Gelderland
GRONINGEN
Noord Brabant
V
IJSSELSTEIN - In de jaren dertig is aan het Kronenburgerplantsoen een aantal zorgvoor-
Limburg zieningen gebouwd: een ziekenhuis, een dokterswoning en een Groene Kruisgebouw. Hier
bevinden zich ook de archeologische resten van het oude Kasteel Kronenburg. De enig over
gebleven toren van het kasteel is onderdeel van het stadsmuseum. Het Groene Kruis (groen
is de kleur van hoop) was een vereniging die zich inzette voor het stimuleren van verzorging en
voorlichting op het gebied van hygiëne en ziekenverpleging onder alle lagen van de bevolking. In
de gebouwen was het consultatiebureau gevestigd en werden voorlichting en cursussen gegeven.
Al lang bestaan er plannen om het Kronenburgerplantsoen een opknapbeurt te geven. Over de
inrichting is veel onenigheid. Een van de gebouwen die moet worden gesloopt is het Kruisgebouw
uit 1934 van de IJsselsteiner J. van der Klift. De afgelopen jaren heeft een levendige discussie
plaatsgevonden in de IJsselsteinse gemeenschap over behoud of sloop van dit beeldbepalende pand.
Onder andere werd daarbij gepleit voor herontwikkeling tot een horecagelegenheid. De gemeente
blijft voorlopig vasthouden aan haar wens tot sloop. Een sloopvergunning is aangevraagd. Eleemschut
heeft in een brief aan het college aangedrongen om nogmaals het behoud en herontwikkeling van
het Groene Kruisgebouw te overwegen. Daarbij werkt Eleemschut Utrecht samen met de plaatselijke
organisatie 'Stichting De Aanzet'.
Martha de Wit
Eleemschut maakt zich ongerust over de staat
van de boerderijen in de Groninger Ommelan
den. En dan met name over de grote, monu
mentale Oldambtster boerderijen. Overal in
Nederland komen boerderijen leeg te staan en
moet worden gezocht naar een nieuwe functies
als bijvoorbeeld woning of kantoor. Maar in het
Oldambt blijken de historische boerderijen er
beduidend slechter bij te staan dan in de rest
van Nederland. Dat volgt als conclusie uit een
onderzoek in opdracht van de Rijksdienst voor
het Cultureel Erfgoed: 40% van de agrarische
gebouwen in het Oldambt is matig tot slecht
onderhouden en bijna 15% staat leeg. Het zijn
niet alleen de boerderijen die een nieuwe func
tie nodig hebben, die in verval raken, of leeg
komen te staan. Ook de eigenaren die het boe
renbedrijf gaande houden, kunnen de grote,
statige herenboerderijen niet meer onderhou
den. Overal slaat het verval toe. Soms zelfs
zodanig dat een boerderij niet meer te redden
is. Dat dit probleem in Oost-Groningen groter
is dan in de rest van Nederland, is vooral te
verklaren door de grootte van de boerderijen.
De gigantische herenboerderijen zijn uniek en
karakteristiek voor het gebied, maar zeer kost
baar te onderhouden. Eleemschut Groningen
slaat de handen ineen met provinciaal steun
punt Libau, Boerderijenstichting Groningen en
Stichting Landschap Oldambt om een oplossing
te zoeken voor de achteruitgang van deze beeld
bepalende Oldambtster boerderijen. We hou
den u op de hoogte.
Eefje van Duin
juni 2014 HEEMSCHUT 17
