L
mm
1
2
3
4
5
6
7
8
9 10 lil 12 13 14 15 16 17 18 19 20
RIJKSDIENST VOOR HET CULTUREEL ERFGOED:
NIEUW LEVEN IN OUDE TRADITIE
Jan van de Voorde, Hoofd sector Uitvoering Wettelijke Taken plaatsvervangend directeur
ZUID-HOLLAND:
De gemeenten in de provincie Zuid-Holland scoren gemiddeld. Dordrecht en Rijnwoude zijn de twee uitschieters in positieve zin.
Gouda, Schiedam en ook Rotterdam vallen ons weer wat tegen. Opvallend is dat Zuid-Holland veel gemeenten heeft met een
tweesterrenbeleid. Dit houdt in dat het niet slecht gaat, maar dat er zeker de ambitie zou moeten zijn om te verbeteren. Het
belangrijkste speerpunt voor een beter gemeentelijk monumentenbeleid ligt bij het opnemen van cultuurhistorie en monumenten
zorg in de nieuwe collegeakkoorden. Vanuit dit startpunt kan gewerkt worden richting een kwalitatief beter erfgoedbeleid. Positief
is dat de communicatie richting burger in Zuid-Holland relatief goed verloopt, zowel wat betreft de gemeentelijke monumenten
als de rechten en plichten van monumenteneigenaren. Wel zou meer aandacht mogen worden besteed aan de verplichting tot
het doen van cultuur- en bouwhistorisch onderzoek bij grotere ingrepen.
99
2
38
-
-
-
-
-
-
237
3
2
-
-
-
-
100
1
0
1
20
-
-
-
-
-
-
-
-
-
40
1
16
0,1
5
-
-
-
-
-
-
-
-
1158
2
115
1,5
150
-
-
-
-
-
40
1
0
-
-
-
-
-
-
-
-
32
0
0
-
-
-
-
-
-
-
828
4
386
1,5
10
-
-
-
-
-
-
-
-
•k
236
1
0
0,4
52
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
67
0
160
0,3
50
-
-
-
-
-
-
-
-
128
2
0
0,7
15
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
250
1
0
-
-
-
-
300
1
69
0,2
0
-
-
-
-
-
-
-
ZEELAND: A
De Zeeuwse gemeenten scoren matig als het gaat om het uitvoeren van erfgoedbeleid. Dit is opvallend, want het is vooral de
provincie Zeeland die inzet op de combinatie van erfgoed en toerisme. Een goed motief om de aanwezige monumenten te koes
teren. Een belangrijk verbeterpunt dat naar voren komt uit ons onderzoek is dat de communicatie richting burgers verbeterd kan
worden. Een voorbeeld van dit manco is, dat geen enkele gemeente een lijst met gemeentelijke monumenten op hun website
heeft staan. Dat in bestemmingsplannen aandacht wordt besteed aan monumentale waarden is een mooi gegeven en biedt
aanknopingspunten voor de toekomst. In de Zeeuwse gemeenten liggen absoluut kansen voor een betere monumentenzorg.
Heemschut hoopt van harte dat deze worden opgepakt.
Bond Heemschut heeft met deze gemeentetest het initiatief genomen een 'oude traditie' nieuw leven in te blazen. Na de
opheffing van Erfgoed Nederland en daarvoor het NCM ontbrak een dergelijke inventarisatie vanuit de ogen van het parti
culiere veld. Hopelijk blijft het niet bij deze ene test, maar krijgt het een vervolg, waarmee trends kunnen worden ontdekt.
Gemeenten spelen sinds 1988 een belangrijke rol in de gedecentraliseerde monumentenzorg. Na de beleidsbrief Momo
(2009) is die rol verder toegenomen. De uit de test op te maken wisselende inzet van gemeenten op het erfgoedterrein is
overigens geen nieuw gegeven. Vanuit de gemeenten wordt regelmatig een beroep gedaan op de kennis van de Rijksdienst
voor het Cultureel Erfgoed (RCE).
De RCE kan gemeenten echter niet onbeperkt bijstaan. In de afgelopen jaren is een overgang zichtbaar van specifiek
advies (op casusniveau) naar generieke adviezen, zoals blijkt uit de 'Een toekomst voor ..'-brochures. Dat betekent dat
van gemeenten steeds meer verwacht moet worden, terwijl ook op gemeentelijk niveau steeds meer bezuinigd wordt op
de personele inzet.
Het gebouwde erfgoed staat er anno 2013 goed voor, terwijl door de crisis vanzelf een archeologiebeleid 'in situ' wordt
bevorderd. Die situatie zal de komende decennia vast wel veranderen. Dan is het van belang de trends bij gemeenten te
kennen en daarop te kunnen anticiperen. Tot slot: deze test is voor de RCE een welkome aanvulling op onze erfgoedmonitor.
Jan van de Voorde
december 2013 HEEMSCHUT G13
