Redt sloop 'De oude Kooi'
van wateroverlast?
Jk^
Aantastingen
De panden van architect Jesse in De Oude Kooi.
Annexatie van omliggend gebied in 1896
gaf de stad Leiden eindelijk uitbreidings
mogelijkheden. Zo kocht in 1897 de ver
eniging tot bevordering van de bouw van
'Werkmanswoningen' een terrein met een
voormalige eendenkooi om huizen te bou
wen voor krotbewoners uit de binnenstad.
Hiernaar werd de wijk 'De (oude) Kooi'
genoemd. Woningbouwvereniging 'De Een
dracht' gaf In 1917 opdracht aan architect
Hendrik Jesse (1860-1943) een tuinstad-
wijk te ontwerpen. Deze wijk, deels zeer
laag gelegen, moet van wateroverlast wor
den gered door gedeeltelijke sloop.
Bij de arbeiderswijk, die Jesse samen met
architect Splinter ontwierp, stond de aan
wezigheid van veel groen centraal. Het
oudste gedeelte van 'De Eendracht' is
gebouwd vóór 1921. De latere bouwblok
ken zijn soberder van opzet, met ook meer
boven- en benedenwoningen. Toch wist
Jesse dezelfde detaillering met bovenlichten
en vensterbanken terug te laten komen. Zo
ontstond duidelijke verwantschap tussen de
bouwperiodes.
Het stedenbouwkundige en architectoni
sche ontwerp van De Kooi is door stads
vernieuwing op verschillende manieren
aangetast. 'Wij zijn dan ook zeer blij dat
de woningbouwvereniging De Sleutels van
plan is om veel originele details terug te
brengen', aldus historicus Cor Smit. Smit,
het Waterambacht Leiden en de Historische
Vereniging Oud Leiden volgen de renovatie
plannen al vier jaar. Samen geven ze advies
aan de vereniging en de gemeente Leiden.
Zowel de gemeente als De Sleutels zetten
zich in voor het behoud van de vooroor
logse woningbouwcomplexen. Toch ziet de
woningbouwvereniging zich nu genoodzaakt
om enkele woonblokken te gaan vervangen.
Het huidige plan voorziet in de sloop van
twee woningblokken aan de Timorstraat,
de Atjehstraat, de Driftstraat en de Park
straat. Door de sloop wordt de samenhang
van de wijk ernstig aangetast. De overge
bleven originele woonblokken verworden
tot eilandjes, waardoor het vooroorlogse
wijkgevoel weg zal vallen. De voornaamste
reden voor sloop is dat de woonblokken te
Conny Steenwinkel
lijden hebben van ernstige wateroverlast tij
dens hevige regenval. Door vochtproblemen
zijn woningen onbewoonbaar. Het Hoog
heemraadschap van Rijnland constateerde
dat omliggende nieuwbouw bijna een meter
hoger ligt dan de oudbouw. Verdubbeling
van het riool heeft de wateroverlast onvol
doende verkleind. Er is een plan voor een
verdere uitbreiding van het rioolstelsel,
maar de kosten zijn te hoog. 'Het creëren
van open water, bijvoorbeeld een sloot of
een vijver of waterplein, is een goedkoper
alternatief', aldus Cor Smit. Ook kunnen de
bewoners zelf meehelpen door het regen
water op te vangen in regentonnen en de
tuinen minder te bestraten. Het slopen van
de twee woonblokken zal het waterpro
bleem alleen op die locatie oplossen. Het
oudste gedeelte van de wijk ligt immers op
het laagste punt. Gelukkig is er nog geen
definitief besluit genomen. Cor Smit, het
Waterambacht, de Historische Vereniging
en Heemschut Zuid-Holland blijven betrok
ken bij de ontwikkelingen.
Conny Steenwinkel is lid van de commissie
Zuid-Holland.
Hoogteverschillen tussen oud- en nieuwbouw.
september 2013 HEEMSCHUT 35
