Maatschappelijke veranderingen
Risico's
spronkelijke opzet. Sinds 1968 werden ook
protestante kerkgebouwen ondergebracht
in de verzekeringsportefeuille. Dat was het
moment dat 'Sint Donatus' werd gewij
zigd in Donatus. Donatus verhuisde van
Amsterdam naar Den Bosch. En er kwamen
andere gezindten die hun kerkgebouwen
bij de onderlinge onderbrachten. Reforma
torische gezindten sloten zich aan, evenals
de Joodse gemeenschap. Op dit moment
hebben ze zelfs moskeeën en tempels in
verzekering. Het kerkelijke profiel groeide
aanvankelijk met het verzekeren van kloos
ters. De ontkerkelijking en vergrijzing van
kloosterlingen maakte dat veel van deze
gebouwen intussen van functie zijn veran
derd. 'Eigenlijk laat onze portefeuille zien,
wat er in de maatschappij plaatsvond en
plaatsvindt', aldus Kadijk. 'Veel kloosters
werden verzorgingstehuizen. Nu zijn we ook
in dat type gebouwen gespecialiseerd.'
In 2009 ging bij Donatus het roer om. 'We
werden getriggerd door de alarmerende
melding dat er de komende tien jaar zo'n
1000 kerkgebouwen zouden gaan sluiten.
Simpel gesteld: dat zou betekenen dat bij
niets doen, Donatus sterk zou gaan slin
ken, met alle risico's van dien. Er werd
een strategisch plan opgesteld. Omdat
een groot deel van de portefeuille bijzon
dere, monumentale kerkgebouwen betrof,
lag een groeiscenario naar andere catego
rieën monumenten voor de hand. Dat beleid
werpt zijn vruchten af. Anno 2012 komt er
28 miljoen binnen aan premie en is de ver
zekerde som van alle gebouwen ongeveer
35 miljard euro. Het aantal niet-religieuze
monumenten groeit in deze portefeuille snel.
Donatus telt 41 medewerkers en kent een
bijzondere aanpak. Want hoe bepaal je de
herbouwwaarde van een monument? Veel
verzekeraars hebben voor woningen een
standaard waardemeter, maar die is niet
geschikt voor monumenten. Donatus doet
dat anders. Zij zet haar buitendienst van tien
man in om op locatie objecten te inspecte
ren en te taxeren. Dat zijn gespecialiseerde
Simon Kadijk (links) en Alphons van der Voorn.
bouwkundigen. Daarbij wordt de vraag aan
de verzekeringnemer gesteld: als je monu
ment beschadigd wordt, bijvoorbeeld door
brand of door storm, wat wil je dan dat
wordt hersteld? Die vraag beantwoorden,
bepaalt mede de kosten die gemaakt moe
ten worden bij het herstel. Wil je alles tot in
detail teruggebouwd? Of wil je een eenvou
diger gebouw op dezelfde locatie? En wat te
doen bij gedeeltelijke schade? 'Veel men
sen realiseren zich niet dat dan juist hoge
kosten zijn te verwachten, bijvoorbeeld bij
het redden van kunstvoorwerpen, archieven
of het conserveren van bepaalde onderde
len', aldus Kadijk.
Van der Voorn legt uit dat een relatie met
Donatus een duurzame is. 'Wij gaan niet
per jaar een verzekering aan met een klant.
We gaan uit van een 10-jaarscontract. De
inspectie/taxatie voorafgaand aan het con
tract is gratis. De herbouwwaarde van het
pand stijgt per jaar met een speciale door
ons ontwikkelde monumentenindex.' Uniek
is dat een deel van de premie jaarlijks terug
vloeit naar de verzekerden, want we hebben
geen winstoogmerk. 'Monumenteneigena
ren zijn zuinig op hun panden. Ze zijn er
trots op en het risico op schade is beperk
ter dan bij 'gewone' panden. Toevallig heb
ben we dit jaar drie grote schadegevallen
gehad, maar de tein jaren daarvoor was er
juist opvallend weinig schade uit te keren.
Hierdoor is de gemiddelde premierestitutie
ca 40% geweest,' aldus Van der Voorn.
Een grote schade dit jaar was bijvoorbeeld
de brand die de St. Clemenskerk van Nes op
Ameland op 5 februari verwoestte. Kadijk:
'Die kerk was bij ons verzekerd. Omdat ech
ter bij ons nooit een beroep kan worden
gedaan op onderverzekering, keren we een
bedrag uit dat het mogelijk maakt de kerk
terug te bouwen. Een verzekerde wordt ech
ter na een schade niet beter en niet slechter
door een verzekering. Als er nieuwe wen
sen zijn, bijvoorbeeld voor multifunctioneel
gebruik van de kerk en dit komt bovenop
de schade, dan is dit voor eigen rekening.
We zijn een verzekeraar die royaal is, ech
ter geen weldoener. We leven mee met de
slachtoffers, maar extra's bij de herbouw
zullen extern gefinancierd moeten worden.'
Tot besluit van het interview de vraag aan
de heren of zij nog een tip mee willen geven
aan eigenaren van monumenten. Beiden
zijn eensgezind: 'Denk na waarom je ver
zekert en met welk doel. Brand, storm en
waterschade zijn de grote risico's. Stel dat
het ergste lot je pand treft, wat wil je dan
dat er met het pand gebeurt? Het restant
herbouwen, restaureren, een replica neer
zetten? Kijk op een rustige avond je polis
eens na en bedenk waarom en hoe je welke
risico's hebt verzekerd. En tot slot: Als je lid
bent van Heemschut, ben je als monumen-
tenbezitter eigenlijk al lid van Donatus. Je
deelt immers dezelfde waarden: de liefde
voor het monument.'
september 2013 HEEMSCHUT 25
