De continuïteit en bestemming van de
kunstenaarshuizen vormt een groot probleem
Oude Prinsweg 11, Eerste Bergensche Boekhandel.
van bouwaanvragen naar de met één monu-
mentendeskundige uitgebreide welstands
commissie heeft tot een nieuwe onduide
lijkheid geleid.
Een van de plaatselijke organisaties die
onvermoeibaar pleit voor een actiever
beschermingsbeleid is de Stichting Behoud
Bouwkunst Bergen. Deze groep deskundi
gen, die een grote hoeveelheid documen
tatie bijeen heeft gebracht, heeft onlangs
weer gepleit voor een actiever aanwij-
zingsbeleid. Het huidige standpunt, ver
woord door de GroenLinks-wethouder, is
'dat alleen wordt aangewezen wanneer de
eigenaar daarmee akkoord gaat.' Dat is
de voornaamste reden, dat het atelier van
Jaap Min bij de laatste ronde weer is over
geslagen. Het huis-Kuijten is overigens met
instemming van de eigenares tegelijkertijd
wél op de gemeentelijke monumentenlijst
geplaatst. Voorstanders van een actievere
rol van de overheid krijgen te horen 'dat dit
maar aan het particulier initiatief moet wor
den overgelaten.'
Toch is er één voorbeeld te noemen van
een geslaagde publiek-private reddingsac
tie. De Eerste Bergensche Boekhandel werd
in 1910 gesticht door de boekverkoper en
fotograaf Abram Joseph Bonda. Vanaf het
begin is hier sprake geweest van een samen
gaan van literaire en artistieke activiteiten,
waaronder veelsoortige eigen exposities.
Toen de vorige eigenaar de pensioenge
rechtigde leeftijd naderde, heeft een aantal
De commissie Noord-Holland van
Heemschut ondersteunt het belang van
het behoud van de kunstenaarswonin
gen in de gemeente Bergen. Zij pleit
voor aanwijzing van monumentwaardige
objecten, ook als de eigenaar niet uit
eigen beweging zijn pand geplaatst wil
zien op de gemeentelijke monumen
tenlijst. Met de Stichting Bouwkunst
Bergen hoopt zij dat de aandacht voor
deze unieke objecten met bijbehorende
interieurs leidt tot meer begrip en
waardering en daardoor tot behoud, ook
van de niet-nagelvaste en immateriële
aspecten van deze panden.
vrienden een stichting opgericht tot behoud
van het pand en zijn functie. Thomas Swin-
kels en Karien Hilbers hebben het waagstuk
aangedurfd en de boekhandel een nieuwe
periode van bloei gebracht. Zo is de functie
in ieder geval weer voor langere tijd verze
kerd en de opzet is zelfs dermate succesvol,
dat de steunstichting enkele jaren geleden
weer kon worden opgeheven. Planologisch
geeft instandhouding binnen een uitgaans
centrum wel de nodige zorgen. En hoewel
monumentwaardig, is het pand als zodanig
nog altijd zonder wettelijke bescherming.
De burgemeester heeft bij het honderd
jarig bestaan in 2010 een gedenkplaquette
onthuld. Maar een monumentenschildje
ontbreekt.
Frits David Zeiler is historicus, publicist en
tentoonstellingsmaker te Bergen NH.
Heereweg 305, Groet, atelier Harrie Kuijten.
juni 2013 I HEEMSCHUT 9
