Stoomsmederij verdient plaats
op Rijksmonumentenlijst
Mm
5TQ0M5MEDERiJ
Eric Ie Gras
Vervenerswoning
Wind- en waterdichtregeling
Stoomsmederij Klok in Valthermond is een
belangrijk onderdeel van de verveningsge
schiedenis van de Veenkoloniën en een mooi
voorbeeld van de bouwstijl van rond 1920.
Het gebouw verdient volgens Leen de Graaf,
lid van de Drentse Provinciale Commissie,
bescherming. Hij zet zich in voor plaatsing
op de monumentenlijst van het rijk.
Aan de muur hangt verroest smidsgereed
schap aan ijzeren stangen, veel van de
oude aandrijfriemen draaien nog en in het
kantoortje zijn de telefoonnummers van
klanten en leveranciers in krijt op de hou
ten wand gekalkt. Sinds smid Jacob Klok
(1888-1966) in 1965 stopte met zijn bedrijf
is er weinig veranderd in de Stoomsmederij
J. Klok aan het Zuiderdiep in Valthermond.
Helemaal ongeschonden kwam de smederij
niet door de jaren. De vuurplaats verdween,
in de muur zitten scheuren en het vocht
komt vrij binnen door gaten in het dak, dat
er ronduit slecht aan toe is. Maar het stille
tje is nog steeds een hokje met op de grond
een metalen plaat met een gat erin en een
beerput eronder. Een oude elektrische slijp
machine begint na een druk op een knop
tevreden te snorren.
Frans van Kuik is sinds 2011 eigenaar van
het pand van Stoomsmederij Klok, die hij
kocht van de kleinzoon van de smid. Hij
woont in het huis ernaast, een gerestau
reerde vervenerswoning waar ooit ook een
drogisterij was gevestigd. Van Kuik wil de
smederij behouden en in oude luister her
stellen, maar het ontbreekt hem aan de
financiën die daarvoor nodig zijn. Op zoek
naar steun klopte hij aan bij diverse instan
ties: 'Ik kreeg steeds nul op het rekest.
Maar om verder verval tegen te gaan, moet
het gebouw in ieder geval snel water- en
winddicht gemaakt worden.'
Op de langere termijn streeft Van Kuik naar
bescherming als monument: 'Als dat lukt,
dan wordt het makkelijker om geld voor de
restauratie bij elkaar te krijgen en plannen
te maken voor een nieuwe bestemming.'
Heemschut Drenthe heeft in overleg met
de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed
een suggestie tot bescherming gedaan.
Mocht dat niet tot resultaat leiden, dan zal
Heemschut de zaak bij de provincie Dren
the en de gemeente Borger-Odoorn onder
de aandacht brengen. Ondertussen bemid
delt Heemschut bij een beroep op de zoge
naamde wind- en waterdichtregeling.
Lukt dat allemaal niet, dan is Van Kuik bang
dat hij een sloopvergunning moet aanvra
gen: 'Er dreigt gevaar van instorten. Ik doe
De heer van Kuik en partner.
het met pijn in mijn hart, mijn vrouw noemt
me zelfs een romanticus. Maar ook een
romanticus kan niet zonder geld als hij erf
goed wil beschermen.'
De vervenerswoning met rechts de smederij.
juni 2013
HEEMSCHUT
35
