Lodewijk Gerretsen
KASTEEL AMERONGEN:
het is meer dan het was!
Luchtfoto van kasteel Amerongen met oranjerie, 2000.
Kasteel Amerongen kent een bijzondere
geschiedenis. Sinds het einde van de der
tiende eeuw is de plek in de uiterwaarden
van de Neder-Rijn bewoond geweest. De
gebroeders Henric en Diederic Borre krij
gen in 1286 toestemming van de Hollandse
graaf Floris V om een 'Huys te doen tim
meren'. In de loop der eeuwen is de ver
dedigbare woontoren uitgebouwd tot een
compleet kasteel, dat in 1673 door de
Franse troepen van Lodewijk de veertiende
volledig wordt platgebrand. Het doek blijkt
echter niet voorgoed gevallen te zijn, want
weldra worden er plannen ontwikkeld voor
herbouw. Wat als een Fenix uit de as ver
rijst, is een buitenplaats in Hollandse clas
sicistische stijl.
Het was Margaretha Turnor die een cruciale
rol heeft gespeeld bij de herbouw van het
kasteel. Omdat haar man Godard Adriaan
van Reede als topdiplomaat regelmatig voor
lange tijd in het buitenland verblijft, voert
Margaretha eigenhandig de regie. Trouw
schrijft ze haar man driemaal per week
- steevast met de aanhef: 'Mijn heer, mijn
liefste hartje' - over de vorderingen van de
bouwwerkzaamheden. Deze egodocumen
ten geven niet alleen een kijkje in de keuken
van het bouwproces, maar laten ook zien
hoe een adellijk dame zich ontpopt tot een
echte 'Bouwvrouwe'. In het nieuwe buiten
goed brengt de familie van Reede alleen de
zomermaanden door.
Tegen het einde van de negentiende eeuw
draagt de familie van Reede het bezit
over aan Aldenburg-Bentinck. Graaf Godard
John George Carel van Aldenburg- Bentinck
gaat met zijn familie permanent op het kas
teel wonen en geeft de opdracht aan archi
tect Pierre Cuypers om een aantal ruimtes
aan te passen en te verfraaien. Zijn kinde
ren dragen in 1977 het familiebezit over
aan een stichting. Deze heeft als doel het
behoud en beheer van het gehele kasteel
complex, inclusief de bijgebouwen en de
omringende tuin.
De restauratie van het kasteel begint in
1988. Het historische interieur is goed
bewaard gebleven en vormt met de collectie
in de loop van de tijd een bijzondere eenheid.
De stichting heeft er daarom voor gekozen
de restauratie van dit historische interieur
zo terughoudend mogelijk uit te laten voe
ren om de unieke sfeer van het ensemble
te bewaren. Dat wil zeggen dat behoud
voorrang heeft boven restauratie en dat de
oorspronkelijke inrichting en collectie zo veel
mogelijk gehandhaafd worden: 'het is zoals
het was'. Dit uitgangspunt geldt ook voor de
afwerking van het interieur en de collectie.
In 2011 is kasteel Amerongen na een lange
restauratieperiode op een bijzondere wijze
24 HEEMSCHUT juni 2013