Heemschut actief
Provinciale weg bedreigt erfgoed
Rijksmonument hoeve Nienhuis
BAEXEM - De Baronsberg ligt in het beekdal
van de Elaelenschebeek naast het vroegere
omgrachte en verdwenen kasteel De Borg en
nabij de nog bestaande kastelen Baexem en
Exaten. Het is een kunstmatige heuvel die
eeuwen lang bebost is geweest en waaraan
vroeg in de twintigste eeuw een kapel en kel
der zijn toegevoegd. Eloge cultuurhistorische
en archeologische waarden mogen verwacht
worden, nu aanpalend opgravingen gedaan zijn
<B waarbij de fundering van De Borg is blootge-
legd en een nederzetting, een grafveld en een
mogelijke grafheuvel uit de Romeinse tijd is
gevonden. De ophoging en directe omgeving
zijn een beschermd rijksmonument. Het per
ceel achter kasteel Baexem waarop de Barons-
berg ligt, wordt nu mogelijk aangesneden of
doorkruist door een door de provincie Limburg
geplande wegomlegging: de opwaardering van
de N280, de verbinding Roermond-Weert. De
Baronsberg staat bekend als een oase van rust
en natuurlijke beleving in een gebied met hoge
cultuurhistorische en archeologische waarden.
Wiel van Heugten, oud-wethouder van de voor
malige gemeente Baexem, heeft het initiatief
genomen voor een actie tot behoud van de
Baronsberg in Baexem. Heemschut Limburg en
de Stichting Limburgse Kastelen hebben zich
hierbij aangesloten en kenbaar gemaakt dat
het waardevolle, verstilde gebied moet worden
behouden. Door veel inwoners uit de regio is
eveneens gereageerd.
Hans Vermeer
GELDERLAND
BELTRUM - Het rijksmonument Nienhuis in Bel
trum heeft als bewoningsplaats een zeer lange
geschiedenis. Al in 1614 wordt het genoemd
met als eigenaar Johan te Nienhausz.
In de loop van de tijd heeft het vele functies
gehad, waaronder herberg, bierbrouwerij, boer
derij, vergaderplaats voor de markegenoten en
gemeentehuis. Momenteel is op het erf nog
steeds een moderne boerderij gehuisvest.
De huidige monumentale gebouwen dateren
uit 1806 en verkeren in een zeer slechte staat
omdat deze niet meer gebruikt worden voor
bewoning en veestalling.
Tot het erfgebied behoort ook een monumen
tale oprijlaan met dubbele rijen eiken.
De huidige eigenaar wil een klein deel van het
tot het rijksmonument behorende stalgedeelte
slopen om plaats te maken voor een ligboxen-
stal/jongveestal. Het betreft een gedeeltelijk
ingestorte varkensstal uit circa 1936, die aan
het staldeel uit 1806 is aangebouwd. Omdat de
eigenaar bereid is om, met steun van de provin
cie, gemeente en de RCE, mee te werken aan
het behouden van het rijksmonument, heeft de
gemeente Berkeiland besloten in te stemmen
met sloop van de varkensstal. Daartoe is een
ontwerpbesluit omgevingsvergunning met uit
gebreide procedure geformuleerd en gepubli
ceerd waarop inzage mogelijk was. Heemschut
heeft hierop gereageerd met een zienswijze
waarbij onder andere de nadruk is gelegd op
het treffen van voorzieningen voor het behoud
van het gebouwencomplex. Daarnaast is gewe
zen op de mogelijkheden die bestaan om de
vormgeving van de ligboxenstal aan te passen
aan de architectuur van het rijksmonument.
Daartoe zijn voorbeelden aangereikt.
Op basis van de toezeggingen van de eigenaar
om de oude stalgebouwen weer in gebruik te
nemen als jongveestalling alsmede de mede
werking van provincie en de RCE, heeft de
gemeente inmiddels besloten om de definitieve
vergunning af te geven.
Chris Scharten
16 heemschut juni 2013
