Van parochiekerk tot
Herbestemming van kerken en kapellen in Sittard
Guus Janssen
Dreiging
Kloosterkapellen in Sittard
URNENHOF
co
Het slopen van een herenhuis aan de
Amsterdamse grachtengordel of van een
molen in het Hollandse polderlandschap
is als een extractie van een tand uit een
fraai gebit. In Zuid-Limburg geldt dit, na het
nagenoeg elimineren van het mijnverleden,
ook voor het afbreken van kerken en kloos
ters. Zelfs een atheïst zal moeten toegeven,
dat deze religieuze gebouwen en evenzo de
alomtegenwoordige wegkruisen de geest
van de regio uitademen. Het risico is ech
ter groot, dat men in het zuiden weldra met
de mond zonder tanden komt te staan. Een
structurele en anticiperende aanpak lijkt nu
meer dan ooit nodig.
Op twee fronten dient het dilemma van
sloop of herbestemming zich aan. Zowel
kloosterkerken en -kapellen als parochieker
ken worden in snel tempo aan de eredienst
onttrokken. Bij tal van kloosters dreigt er
door de sterke daling van het aantal kloos
terlingen letterlijk een sterfhuisconstructie
te ontstaan, waarbij met name de herbe
stemming van het kerk- of kapelgedeelte
niet gemakkelijk is. Bij vele parochiekerken
is er eveneens een sterke daling van prak
tiserende leden en beschikbare priesters,
maar komt ook de exploitatie steeds meer
in gevaar door een stijging van de uitgaven
en daling van de inkomsten (bijvoorbeeld uit
begrafenissen).
Laten we de situatie eens nader bekijken
in Sittard om een concreet beeld te krijgen
van problemen en mogelijke oplossingen. Bij
de kloosters constateren we dat de in 1897
door Johannes Kayser gebouwde kapel van
het op de zuidflank van de Kollenberg gele
gen voormalige franciscanenklooster, sinds
jaren als opslagplaats wordt gebruikt en
dat de toekomst ervan onlosmakelijk ver
bonden is met de herbestemming van het
enorme kloostercomplex. Een andere niet
meer voor religieuze doeleinden in gebruik
zijnde kapel is die van het inmiddels groten
deels gesloopte ziekenhuis in de Sittardse
binnenstad. De kapel van L. Van der Laan
uit 1932 is sinds de sluiting van het zie-