Herinrichting VEENKOLONIËN na 43 jaar voltooid 'Ik wilde de geschiedenis van het landschap afleesbaar houden.' Het open karakter van het landschap rond Onstwedde is behouden. Eric Ie Gras De herinrichting van Oost-Groningen en de Gro nings-Drentse Veenkoloniën begon in 1969 en werd pas in 2012 afgerond. Landschapsarchitect Harry Berg, tot voor kort lid van de Drentse Pro vinciale Commissie, was verantwoordelijk voor de herinrichting van het landschap: 'De Veenko loniën verdienen een plaats op de Unesco-lijst van Werelderfgoed.' Berg is een boerenzoon uit Stadskanaal. Hij mende op zijn vijftiende paard en wagen vol ongedorst stro van een losse kavel van het land van zijn vader naar de boerderij: 'Een tocht van anderhalf uur. Dat maakt meteen duidelijk waarom er een ruilverkaveling moest komen.' Die ruilverkaveling was de aanleiding om het hele gebied een impuls te geven. Geen luxe, zoals blijkt uit een omschrijving van Oude Pekela van rond 1980: een vervuild kanaal, haveloze bebouwing, verouderde of gesloten fabrieken, verpauperde woonwijken, slechte wegen, wei nig openbaar groen, een zwakke middenstand, onvoldoende en eenzijdige werkgelegenheid en een laag opleidingsniveau. Speciale wet In 1969 startte de herinrichting van Oost-Gronin- gen en de Gronings-Drentse Veenkoloniën. Voor het project werd een speciale wet aangenomen. Het ging om veel meer dan ruilverkaveling: de infrastructuur, het onderwijs, het bedrijfsleven, de sociaal-culturele situatie, alles ging op de schop. Het was een geweldige operatie, alleen al vanwege de omvang van het gebied: 130.000 hectare tussen Delfzijl en Klazienaveen. Berg begeleidde het deel van het project dat te maken had met de herinrichting van het land schap: 'Dit is mijn land, ik houd van de open heid en de rechtlijnige structuur en die wilde ik bewaren. Daarnaast moest ik natuurlijk rekening houden met andere belangen, zoals die van de boeren.' Weidsheid Als je door het gebied rijdt, dan zie je op veel plaatsen inderdaad de horizon nog. Berg: 'Fiets maar door het recreatiegebied Pagedal bij Stadskanaal via het nieuwe Vledderbos en de eeuwenoude buurtschap Ter Maarsch naar Onstwedde. Je rijdt over een zandrug door een tamelijk besloten landschap. Naar het noorden zie je de weidsheid. Dat was ook mijn bedoeling.' Deze landinrichting is het levenswerk van Berg: 'Ik wilde de geschiedenis afleesbaar houden, bij voorbeeld voor mijn kinderen en kleinkinderen.' Maar alles bleef niet bij het oude. Zo plande Berg rond de grotere woonkernen flinke recreatiebos- sen: 'Dit is een landschap dat volledig door men sen is gemaakt, het verandert en blijft verande ren. Wat mij betreft verdient het een plek op de Unesco-lijst van Werelderfgoed.' Over de herinrichting verscheen onlangs 'Een kapitale impuls' van Chris van der Veen. Uitgave Van Gorcum, prijs 39,95. 30 HEEMSCHUT december 2012

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschut - Tijdschrift 1924-2022 | 2012 | | pagina 30