r
Een kaarsrecht patroon van wegen in Stadskanaal
Bonte afwisseling in lintdorp
'Eris veel meer leegstand en
de kans dat een ondernemer
iets wil beginnen is niet groot'
Eric Ie Gras - Een stadswandeling door Stadskanaal, met uitleg over
de monumentale bebouwing door een deskundige. Niet het eerste
waar je aan denkt als de naam Stadskanaal valt. Lintdorpen zijn toch
saai? Niet voor wie over het vooroordeel heenstapt en kijkt naar hoe
de plaats vernieuwt en het verleden een plaats geeft.
Stadskanaal kent zelfs een bonte
Door de gevelindeling en de rechte daklijst heeft
dit 19de eeuwse pand een welvarende uitstraling.
Foto's: Eric Ie Gras.
De wallekant van het kaarsrechte kanaal heeft
een recreatievriendelijke inrichting gekregen.
Ook de winkelstraat is heringericht.
afwisseling van stijlen: Veenkoloniale
boerderijen, Art Deeo, villa's uit de jaren
dertig, winkelpanden van rond 1960 en zeer
recente nieuwbouw. Tijdens een wandeling
met stedenbouwkundige Frans Beune kwamen
deze kanten van Stadskanaal naar voren. Het
is een plaats met 32 kilometer lintbebouwing,
een Europees record. Een plaats ook, waar je je
als Heemsehutlid kunt verwonderen over oude
en nieuwe ontwikkelingen.
Kaarsrecht
Zelfs met een beperkt gevoel voor richting
kun je nauwelijks verkeerd lopen in het oudere
deel van Stadskanaal, dat langs het water ligt.
Begin in het centrum bij de vernieuwde Euro-
brug en wandel vandaar naar het zuidoosten,
dus richting Ter Apel. Loop zo ver als je zin
hebt, steek dan een brug over en loop terug
naar het centrum. Dat centrum is te her
kennen aan de misplaatste hoogbouw van 'Het
Raethuys' en aan de nieuwe brug, die de vorm
van een stadspoort heeft gekregen.
Vervolgens wandel je door in de richting van
de stad Groningen. Bijvoorbeeld tot het kruis
punt met de Stationsstraat, waar je linksaf
slaat en het spooremplacement ziet liggen.
Daar toont museumspoorlijn STAR tegen
woordig gerestaureerd spoorwegmaterieel. In
het voormalige station kun je desgewenst een
verversing gebruiken. Daarna ga je terug naar
het kanaal, steekt het over en slaat rechtsaf
richting centrum. Dankzij het kaarsrechte
patroon van wegen en vaarten dat de veen-
ontginners hier aanlegden, kan het eigenlijk
niet verkeerd gaan.
Lelijke Eend
Onderweg kom je een grote afwisseling van
bouwstijlen tegen en bovendien een menge
ling van sociale, economische en stedenbouw
kundige problematiek. Neem het leegstaande
pand van Garage Vos, datje meteen aan het
begin van de wandeling aan je linkerhand ziet
en dat een stukje achter de rooilijn ligt. In het
kantoortje staat een zwart telefoontoestel met
een draaischijf en de ordners liggen wanordelijk
door elkaar. Alles zit dik onder het stof; de tijd
heeft er stilgestaan. In de werkplaats staan
auto's - die intussen oldtimers zijn geworden
- te roesten. Een Lelijke Eend, een Simca, een
Mercedes.
'Dat is wat er speelt,' zegt Beune. 'Er is veel
meer leegstand en de kans dat een ondernemer
hier iets wil beginnen, is niet groot.' Langs het
water is te zien wat de gemeente onderneemt
om het tij te keren. Daar zijn de nieuwe brug en
de steigers langs het Stadskanaal, beide ont
werpen van Beune, in aanbouw. Het ontwerp
van de omringende openbare ruimte is van
de ontwerpers BügelHajema, tot voor kort de
werkgever van Beune.
Hoewel de bouwvakkers nog aan het werk zijn,
heeft de 'Knoalster'jeugd al bezit genomen van
de bankjes langs het water. Er verschijnen ook
terrasjes en Beune hoopt dat die een voorbode
zijn van meer levendigheid en bedrijvigheid.
Een eindje verderop vertelt een visser dat hij tot
voor kort zijn hengel uitgooide in het buiten
gebied. 'Dat kan nu vlak bij huis en daar ben ik
blij mee.'
26 Heemschut september 2012
Mim
