Afstudeeronderzoek naar herbestemming van kleine dorpskerken
Zelfs in dunbevolkte gebieden
is nog wel markt voor
bijzondere woningen
Eva Dubbelboer - Wat moet er in hemelsnaam gebeuren met al die kerken
die in Nederland momenteel hun functie verliezen? Zonder geschikte herbe
stemming dreigen er veel gesloopt te worden, vandaar het vele onderzoek
en de talloze discussies rond de herbestemming van kerkgebouwen. Het
voorbeeld van een geslaagde operatie, de herbestemming van de Domini-
eanenkerk in Maastricht tot Selexyz-boekhandel, wordt maar al te graag
genoemd.
Werkplek, ingericht op het voormalige balkon van de
Schettense kerk
Onder het balkon van de kerk in Schettens is een moderne
bedstee of slaapnis gemaakt. Foto's Eva Dubbelboer
Eva Dubbelboer
ALS JE HET HEBT over herbestemming van
kerken, dan betreft het meestal gebouwen
in de grote stad. De meeste onderzoeken zijn
ook op deze groep gericht, waardoor een groot
aantal kleine dorpskerken gepasseerd wordt.
Een dorpskerk vraagt om een heel andere
aanpak bij het vinden van een nieuwe functie
dan de kerk in de stad. Daarom heb ik mijn
afstudeeronderzoek aan de faculteit Bouw
kunde van de TU Delft gewijd aan de herbe
stemming van juist de kleine dorpskerk.
Wonen in kerk
Bij de herbestemming van kerken is het belang
rijk dat geprobeerd wordt de ruimtelijke kwa
liteit van de kerkzaal te behouden. Een grotere
kerk, die volledig opgedeeld wordt in apparte
menten verliest vaak zijn ruimtelijke kwaliteit,
terwijl de kerkruimte in de appartementen ook
niet goed te ervaren is. Daarom vindt men een
woonfunctie voor kerken vaak niet zo geschikt.
In een kleinere dorpskerk echter hoeft de ruim
telijke kwaliteit niet verloren te gaan wanneer
hierin een woning gemaakt wordt. Er zijn mooie
voorbeelden van wonen in kleine kerken, met
behoud van de ruimtelijke kwaliteiten.
Komt een kerk leeg, dan gaan de eerste
gedachten voor een nieuwe functie meestal
meteen naar een museale of culturele bestem
ming. Er komen echter zoveel kerken leeg, dat
daarvoor niet genoeg rendabele culturele
bestemmingen meer te bedenken zijn. Vooral
in dunbevolkte gebieden is het vinden van
bestemmingen een enorm probleem, terwijl
in het dorp soms wel twee of zelfs nog meer
gebouwen vrij komen.
Een nieuwe functie in de dorpskerk moet finan
cieel haalbaar zijn, wil deze kerk écht een nieuw
leven krijgen. Een woonfunctie kan dan toch
een aantrekkelijke optie worden, want zelfs in
de dunbevolkte gebieden is nog wel markt voor
bijzondere woningen.
8 Heemschut september 2012
Nieuw leven in de dorpskerk
