Duits onderzoek naar types waaghuizen in Nederland Interview Joep Broeren - Een eigenwijs onderzoek lag ten grondslag aan een Duitse publicatie over Nederlandse waaggebouwen. De Duitse onderzoeker Karl Kiem haalt in zijn boek 'Die Waage' heilige huisjes omver. Hij zet de inter pretatie van deze bijzondere bouwwerken uit de gouden eeuw in een nieuw, ander licht. In een gesprek gaan Kiem, en zijn Nederlandse promotor Coen Temminek Groll, in op de opmerkelijke studie. 1TEN GEBOUW MET ALLEEN een functie om L goederen te wegen had ik zelf nooit gezien', zegt Karl Kiem (1953) over de aanleiding voor zijn onderzoek in Nederland. 'Ik vroeg me af waarom die zo zijn. En hebben wij in Duitsland dergelijke weegtoestellen ook?' Coen Temminek Groll, bij wie Kiem afstudeerde vult aan: 'De weegtoestellen waren technisch hoog ontwikkeld, zodat je ze naar binnen kon halen voor het wegen. Ze moesten aangevoerd en afgevoerd kunnen worden. Dat is het leuke aan jouw boek: je hebt dat heel precies uitge zocht. Het is een stuk techniek dat men nergens anders had. Juist die techniek van het wegen is me nooit opgevallen.' Waaggebouwen, zegt Temminek Groll, zijn plaatsen waar alle goederen die uit de omge ving komen gewogen werden voordat ze, na het heffen van een belasting, in de handel geno men mochten worden. 'De boeren leverden hun producten af bij het waaggebouw. De belasting was een belangrijke bron van inkomsten van de steden.' Handelshal Kiem: 'De bestuurders wilden precies weten hoeveel er door de stad ging. ledereen was verplicht om zo'n weging te laten verrichten. Verkoopbelasting op bijvoorbeeld leer of wijn was eenvoudig per product te bepalen, maar er waren ook goederen die je moest wegen, zoals boter en kaas. Daarom waren hier in Nederland, speciaal in Holland en Friesland, zo veel weegtoestellen nodig. Een belangrijke aanleiding was, dat met de stichting van de 10 Heemschut mei 2012 republiek geen tol meer gevraagd werd tussen de landen binnen de republiek. Ter vergelijking, in Duitsland was dit tot het midden van de 19e eeuw nog wel het geval. Een koopman moest daar ergens verblijven en zijn producten ter verkoop aanbieden, vandaar het ontstaan van grote handelshallen. Hier in Nederland was alleen een weging noodzakelijk. Daarom zijn de gebouwen ook veel kleiner. En zo ontstond een nieuw bouwtype. Hoe omschrijf je jouw onderzoekswijze 'Ik vind het belangrijk dat ieder onderzoek zijn Hoorn, 'd Oude Waegh' op De Rode Steen heeft tegenwoordig een horecabestemming. Tot in de vorige eeuw was het een waaggebouw, waar vooral kaas, maar ook dieren werden gewogen. Architect Hendrick de Keyser, 1609. Foto M. Minderhoud wikimedia eigen methodiek heeft. Als bijvoorbeeld voor een waaggebouw geologische kennis nodig was geweest, zou ik me ook met de geolo gie bezighouden. De staalconstructie van de weegtoestellen heb ik door iemand anders uit laten zoeken, omdat ik daar zelf geen verstand van heb. Ik vind het belangrijk dat je vanuit een Unieke gebouwen om in te wegen

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschut - Tijdschrift 1924-2022 | 2012 | | pagina 12