Heemschut Actief
Gelderland
Bezwaar tegen sloop Melkfabriek
Overijssel
Beroep tegen monumentaal Geertruidenziekenhuis
trj
I
Beltrum. De voormalige Melkfabriek in Beltrum. Heemschut
pleit voor herbestemming (appartementen of een nieuw dorps-
of cultuurhuis) na verwijdering van de ontsierende aanbouw.
Foto Roy Oostendorp
Beltrum - Heemschut maakt bezwaar tegen de
voorgenomen sloop van de voormalige Melk
fabriek in Beltrum in de Achterhoek. De bond,
die de fabriek van grote cultuurhistorische en
architectuurhistorische waarde vindt, over
weegt de gemeentelijke monumentenstatus
aan te vragen. De fabriek is het laatste voor
beeld van industrieel erfgoed op coöperatieve
grondslag in Beltrum en de 35 meter hoge
schoorsteen is een landmark voor het dorp.
De fabriek heeft tot december 1972, toen de
melkontvangst stopte, een belang
rijke rol gespeeld in de lokale en
regionale samenleving. De geschie
denis gaat terug tot 1894, toen
vijftig kleine boeren een fabriek
stichtten voor melkverwerking en
de bereiding van roomboter. Ze
konden op die manier hun karige
inkomsten vergroten. De roomboter
bleek van bijzondere kwaliteit.
Tot 1920 viel de zuivelfabriek
vele nationale en internationale
bekroningen ten deel. De fabriek
stond met de zuivelcoöperaties van
Lichtenvoorde en Winterswijk ook
aan de basis van de in 1950 in Winterswijk opge
richte en inmiddels al weer verdwenen centrale
kaasfabriek, de latere Coberco. De fabriek in
Beltrum ligt in een bijzonder ruilverkavelings-
gebied. Het hoort tot de dertig gebieden uit de
wederopbouwperiode die de Rijksdienst voor het
Cultureel Erfgoed van nationale betekenis acht.
Het oorspronkelijke, boerderijachtige complex
heeft in de loop der jaren veel uitbreidingen en
verbouwingen ondergaan, vooral tussen 1939 en
1965. Het huidige uiterlijk dateert van ongeveer
1950, de schoorsteen is in 1939 gebouwd. Het
gebouw is een ontwerp van architect Gerrit
Feenstra (1890-1985), die na de Tweede Wereld
oorlog in Oost-Nederland zijn stempel drukte op
de ombouw van zuivelfabrieken van het boer
derijtype naar zakelijk industriële architectuur.
Beltrum was één van de eerste voorbeelden.
De fabriek, die eigendom is van de gemeente
Berkeiland, bood de laatste jaren onderdak aan
een landbouwmechanisatiebedrijf.
Het fabriekscomplex is wegbestemd voor de
bouw van 23 woningen. Oorspronkelijk zouden
dat er meer zijn, maar door de bevolkingskrimp
zijn de bouwplannen herhaaldelijk gewijzigd.
Heemschut voert actie met de Stichting Indu
strieel Erfgoed Gelderland-Flevoland (SIEGF). De
Stichting Oud Beltrum zet voorlopig alleen in op
behoud van de schoorsteen. Voor de gemeen
telijke Erfgoedcommissie heeft behoud van
het hele complex de hoogste prioriteit. Als dat
onverhoopt niet mogelijk blijkt, is behoud van
de schoorsteen een alternatief en mocht ook dat
niet lukken, dan adviseert de commissie tot een
grondige documentatie.
Rob Luremon
Deventer - Projectontwikkelaar Synchroon
is in beroep gegaan tegen het besluit van de
gemeente Deventer om het voormalig Geertrui
denziekenhuis uit 1940 als gemeentelijk monu
ment aan te wijzen. Het verzoek om aanwijzing
was afkomstig van Stichting Oud Deventer.
Heemschut Overijssel heeft de Stichting Oud
Deventer ondersteund in de procedure.
Peter Dekker, lid van Heemschut Overijssel en
bestuurslid van de Stichting Oud Deventer
heeft zich beziggehouden met het voormalige
ziekenhuis. Hij heeft voor de stichting de aan
vraagprocedure voor de monumentale status
gedaan, zowel bij het rijk als bij de
gemeente Deventer. Voorts is hij
betrokken geweest bij de bezwaar
procedure, eerst tégen de gemeente
Deventer (naar aanleiding van de
sloopvergunning), en vervolgens
samen met de gemeente Deventer
betrokken bij de beroepsprocedure
tegen Synchroon.
Synchroon wil het waardevolle voor
malige ziekenhuis slopen om woningen
in een parkachtige setting te realiseren.
Op 8 februari 2012 zal de rechtbank
Deventer. Geertruidenziekenhuis anno 1953
Zwolle-Lelystad het beroep van Synchroon
tijdens een zitting behandelen.
6 Heemschut februari 2012
www.inoadèazLsfcbten.nl
IfWAIMvj
