Om het behoud van de Brabantse boerderij
\3f
m
In Noord-Brabant woont
slechts 2 °/o van de agrarische
bevolking in een cultuurhis
torisch waardevolle, dan wel
monumentale boerderij
Huub Oome - Op het gebied van
regelgeving bij hergebruik van boerde
rijen, als woning of voor een kleine bedrijfs
voering, bestaan nog veel problemen. Dit artikel
inventariseert de stand van zaken in Noord-Brabant.
De hier genoemde problemen kom je overal in Nederland
tegen. Soms wat minder, soms nog heftiger.
Vi .fcf
HET MEEST AANTREKKELIJKE van een
status als rijks- of gemeentelijk monu
ment voor een historische boerderij, zelfs
van het etiket 'cultuurhistorisch waardevol'
zijn de bijzondere faciliteiten waarvan de
eigenaar gebruik kan maken. Dat blijkt ook
uit de gestegen economische waarde van de
gebouwen. Met de status rijksmonument is
een erg voordelige lening en belastingaftrek
voor onderhoud mogelijk. De hoogte van de
lening is helaas beperkt en geldt alleen voor
de instandhouding van het monument, dus
niet voor technische en bouwfysische verbete
ringen. Voor gemeentelijke monumenten geldt
hetzelfde, afgezien van de belastingaftrek voor
onderhoud. In Brabant is voor een laag ren
tedragende lening de pot leeg. De faciliteiten
voor hergebruik van boerderijen die onder de
hierboven genoemde status vallen, zijn echter
aantrekkelijker dan de financiële voordelen die
van de overheid zouden komen.
CHW- kaart
De provincie Noord-Brabant kent een Cultuur
historische Waardekaart (CHW-kaart) uit 2006,
waarop boerderijen zijn aangewezen met een
monumentale status of een cultuurhistorische
waarde. Als basis voor de selectie gold het
Monumenten Inventarisatie Project uit de jaren
1980.
Vanaf 2010 zijn de boerderijen uit de provin
ciale CHW-kaart verdwenen. Nu moeten de
Brabantse gemeenten in hun nieuwe bestem
mingsplannen de CHW-kaart van toepassing
verklaren. Ze mogen daarin ook de boerderijen
meenemen. Helaas zijn zij dat niet verplicht,
waardoor cultuurhistorisch waardevolle boer
derijen zonder de status van monument vogel
vrij zijn om te worden verbouwd of gesloopt.
Meestal zijn gebouwen in het buitengebied al
geheel of gedeeltelijk welstandvrij en zijn rede
lijke eisen van welstand heel iets anders dan
behoud van cultuurhistorische waarden.
Boerderijen op de gemeentelijke CHW-kaart
kan bescherming voor instandhouding worden
verleend. De status 'cultuurhistorisch waar
devol' kan worden vastgesteld met een bouw
historische verkenning of een bouwhistorisch
onderzoek.
Opwaarderen
Enige decennia geleden is in nagenoeg alle
Brabantse gemeenten een inventarisatie
gemaakt van het gebouwde erfgoed, om te
komen tot gemeentelijke monumentenlijsten.
Er werd vrijwel steeds een limiet gesteld aan
het aantal gemeentelijke monumenten.
Het gevolg is, dat een aantal monumentwaar
dige boerderijen en hun bijgebouwen als het
ware aan hun lot zijn over gelaten. Zij hebben
geen enkele bescherming, tenzij ze nu zijn
opgenomen in de gemeentelijke CHW-kaart.
De instandhouding van boerderijen met een
gemeentelijke status komt ook in het geding,
omdat eigenaren niet kunnen profiteren van
de voordelen die het bewonen van een
rijksmonumentale boerderij biedt.
februari 2012 Heemschut 15
jen op;
Ropsen<lo<il
Bei yen op Zoom
De Cultuurhistorische Waardekaart (CHW-kaart) uit
2006, waarop boerderijen zijn aangewezen met een
monumentale status of een cultuurhistorische waarde.
Bron: chw.brabant.nl
Huub Oome
In regels kun je
niet wonen
