Spoorlijn
Die zorg lijkt geheel gerechtvaardigd omdat
in dat hoekje nog een ingreep in het land
schap plaats zal gaan vinden, als alle plannen
doorgaan. In december 2012 wordt de Hanzelijn
Lelystad - Zwolle in gebruik genomen. Het is
lang geleden dat er zoveel kilometer nieuw
spoor ineens in gebruik zal worden genomen.
Voor het noorden heeft dat tot gevolg dat de
reistijd naar Amsterdam, Schiphol en Den Haag
met 20 minuten wordt bekort. De volgende
grote uitbreiding van het spoorwegnet is de
lijn: Groningen - Drachten - Heerenveen.
dat deze route gebruikt zou worden voor de
hogesnelheidslijn: van Schiphol via Flevoland
naar Heerenveen - Groningen (en Duitsland).
Of de spoorlijn er daadwerkelijk gaat komen
hangt vooral af of marktpartijen kans zien om
komend voorjaar een sluitend kostenplaatje op
tafel te leggen voor de bouw, exploitatie en het
onderhoud.
Schaalvergroting
De vierde bedreiging van het landschap wordt
gevormd door de schaalvergroting binnen de
agrarische sector. Melkveebedrijven bouwen de
nadat een omvangrijke uitbreiding van een
agrarisch bedrijf op het bouwblok en op grond
van het POP wordt toegestaan. Vrijwel alle
traditioneel gebouwde Groningse boerderijen
zijn in de zomermaanden nauwelijks zichtbaar
omdat er een grote windsingel omheen ligt,
voor wie het echt goed wil doen: zelfs met een
gracht om de kavel van het erf.
De provincie is zich wel bewust van de taak om
er beter op toe te zien, de voormalige gedepu
teerde erkende ook ruiterlijk dat het bij Barn-
werd (tussen Den Ham en Saaksum) destijds
'mis was gegaan'. Het landschap wordt daar
in hevige mate ontsierd door
een enorme loopstal met bijna
buitenaardse proporties.
Vierverlaten. Het elektriciteitsverdeelcentrum, waar nog een 380 kV-verbinding bij komt,
terwijl ook het spoornet hier wordt uitgebreid. Foto Vincent Erdin
Nabij Vierverlaten zal deze nieuwe verbinding
aftakken van de bestaande spoorlijn Groningen
- Zuidhorn - Leeuwarden. De nieuwe spoor
lijn gaat rakelings langs de Ecologische Hoofd
Structuur rondom het Leekstermeer en zou
volgens één van de traeévoorstellen van het
dorp Den Horn een vesting maken, afgesloten
van de rest van de wereld. De spoorlijn passeert
de A-7 om dan aan de zuidzijde gebundeld met
die autoweg naar Drachten en Heerenveen te
gaan. Vooralsnog wordt de spoorlijn enkel-
sporig uitgevoerd. Ooit was het de bedoeling
ene grote schuur na de andere. Een bedrijf met
400 melkkoeien begint normaal te worden.
Tot medio 1940 was er sprake van een typisch
streekgebonden boerderijtype. Dat gold voor
vrijwel het hele land: een boerderij in Zeeland,
Gelderland of Zuid-Holland ziet er anders uit
dan een boerderij in bijvoorbeed het Groningse
Oldambt. Door de schaalvergroting verdwijnt
dat streekeigene helemaal.
Provincie en gemeente zouden oog moeten
hebben voor en daadkracht moeten tonen om
regels af te dwingen omtrent de inpassing,
Wie zijn ogen goed de kost geeft
en al een paar jaar observeert zal
merken dat de omgeving steeds
aan verandering onderhevig is.
Een economische impuls kan een
belangrijke bijdrage zijn om de
regio aantrekkelijk te houden:
met infrastructuur, met een
vitaal bedrijf. Maar het ongege
neerd tonen van lelijke blok
kendozen zou verboden moeten
worden. Het dient de standaard
te zijn om bedrijventerreinen 'in
te pakken'.
De minister van Infrastructuur
is heel optimistisch over het
zelfreinigend vermogen van de
marktpartijen. Maar juist in deze
branche geldt: alles kost geld en
zoals Lucebert al schreef: 'alles
van waarde is weerloos.'
Voor Heemschut is er alle aan
leiding om al deze genoemde veranderingen in
het landschap in de gaten te houden en aan te
blijven sturen op het nakomen van de uitgangs
punten in het POP. Groningen moet ook mooi
blijven voor de komende generaties. Ook over
dertig jaar moeten we de slogan uit 1980 nog
steeds kunnen gebruiken: 'Er gaat niets boven
Groningen'.
V. Erdin is lid van de provinciale commissie
Groningen van Heemschut
oktober 2011 Heemschut 31
