Het gedeeltelijk gespaard blijven
van dergelijk verdedigingswerk
bij een havenuitgang is uniek
Het belangrijkste thema voor de
monumentenzorg in de komende
jaren is herbestemming. Hier ligt
een dijk van een uitdaging
Luchtfoto van de waterschans uit 2010
Foto A. van Loon
Dat betekent een intensieve stedelijke bebou
wing die zeker niet in het omringende land
schap past en een zware verminking van dit
rijksmonument, waarbij alleen de contouren
nog zichtbaar blijven.
Het zou doodzonde zijn om de mogelijkheid
de watersehans te restaureren op te offeren
aan de bouw van woningen, die de komende
tien jaar zeer waarschijnlijk niet verkoopbaar
zijn. Bovendien is op het naburige terrein, dat
vrijgekomen is door de sloop van de alcoholfa-
briek Nedaleo en omringende percelen, genoeg
ruimte voor meer dan duizend woningen. Nu al
blijkt dat delen van het project 'Schelde Veste'
voorlopig niet ingevuld kunnen worden en dus
renteloos blijven liggen.
Heemschut heeft vorig jaar samen met BOEi
(maatschappij tot behoud, ontwikkeling
en exploitatie van industrieel erfgoed) een
voorstel gedaan om de historisch waardevolle
fabrieksgebouwen van Nedaleo te herbe-
stemmen, waardoor de gemeente aanzienlijk
kon besparen op kosten voor bodemsanering.
18 Heemschut oktober 2011
Dit voorstel is zonder argumentatie afgewezen,
waarna de tekorten, die al tientallen miljoenen
bedroegen, belangrijk hoger zijn uitgevallen.
Watersport
Het ontwikkelingsplan 'Schelde Veste' voorziet
in de aanleg in het bij de waterschans gelegen
Oude Havenkanaal. De waterschans kan een
ideale aanvulling zijn voor de jachthaven, waar
de huisvesting van onder meer de watersport
vereniging 'De Schelde', in een passende vorm
en omvang kan plaats vinden met in de gracht
de nodige extra ligplaatsen. De watersportver
enigingen, waaronder ook de zeeverkenners,
die nu op een gevaarlijke wijze midden in het
industriegebied liggen en daar van de gemeente
weg moeten, kunnen daarheen verplaatst
worden en zo ontstaat er een zeer aantrekkelijk
toeristisch en recreatief watersportcentrum.
Ook de scheepswerf voor jachtbouw die er
vlakbij ligt heeft de wens uitgesproken toegang
tot open water te krijgen, wat in het voor
gestelde plan goed mogelijk is. Als er in de
toekomst behoefte aan meer waterwoningen
ontstaat kunnen deze altijd worden gebouwd in
aangrenzende gebieden. De genoemde erfgoed-
en watersportorganisaties, waaronder Heem
schut hebben gezamenlijk een brief gestuurd
naar de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed,
waarin zij pleiten voor een negatief advies ten
aanzien van de bouwplannen. Bij de onder
steunende organisaties hebben zich inmiddels
gevoegd enkele natuurverenigingen zoals De
Brabantse Wal en naburige bedrijven.
Professor Dr. Han Leune heeft 31 augustus in
Bergen op Zoom een lezing gehouden over de
historie, betekenis en mogelijke toekomst van
de waterschans. Het belangrijkste thema voor
de monumentenzorg in de komende jaren is
herbestemming. Hier ligt een dijk van een uit
daging voor iedereen: zowel rijk, provincie en
gemeenten als erfgoedorganisaties en burger
initiatieven.
l/l/. Heijbroek is voorzitter van de provinciale
commissie Zeeland van Heemschut. Dit artikel
is tot stand gekomen dankzij de waardevolle
informatie verschaft door professor Dr. Han
Leune, expert in de historie van vestingwerken.
