Bee
Verliest Bergen op Zoom haar maagdenvlies?
Willem Heijbroek - De vestingstad
Bergen op Zoom gold altijd als
onneembaar en werd daarom 'La
Pucelle' (De Maagd) genoemd. Tij
dens de Tachtigjarige Oorlog is een
uitgebreid stelsel van vestingwerken
rond de stad ontworpen. Om de
haven te beschermen is in 1584 de
waterschans gebouwd. De vele vij
anden die de stad hebben belegerd
is het nooit gelukt deze schans in
te nemen. Als de stad maagd wordt
genoemd mag de waterschans het
maagdenvlies heten.
Dit verdedigingswerk is zelfs
ouder dan de West-Brabantse
Waterlinie met de forten De
Roovere, Pinssen en Moermont
Links. Schelde Veste, geprojecteerd op een luchtfoto.
Herstel van de Waterschans is goed uitvoerbaar. Foto
Google Earth
Boven. De Zuid- en Noord Schans op de kaart van
Bonaventura Peters uit 1635. Samen vormden ze de
waterschans.
NADAT DE SCHANS zijn oorspronkelijke
functie had verloren is deze deels afge
graven en zijn stukken van de gracht gedempt.
Toch is vanuit de lucht nog goed de vorm van
het fort te zien, vooral door de omringende
dijk die de stervorm accentueert. De gemeente
Bergen op Zoom wil, om een deel van de grote
verliezen te dekken die ontstonden bij het plan
'Bergse Haven', het binnenterrein (de terre) van
de watersehans bebouwen met 160 woningen.
Een groot aantal erfgoedorganisaties en water
sportverenigingen verzetten zich hiertegen,
omdat de watersehans een van de weinige
overblijfselen is van de oude vesting en waard is
in de oude glorie hersteld te worden. Daarmee
is de schans geschikt voor de ontwikkeling tot
watersporteentrum met aanverwante bedrijvig
heid. Bovendien is het een rijksmonument.
Waarborg
De watersehans is aangelegd omdat omstreeks
1580 de toenemende oorlogsdreiging door de
Spaanse troepen grootschaliger verdedigings
werken noodzakelijk maakte.
De havenmond moest ook worden beschermd
om de aanvoer van voedsel en wapens te
garanderen en de handelsfunetie van de stad
te waarborgen. Daarvoor bouwt men aan beide
zijden van de havenmond in 1584 een fort:
16 Heemschut oktober 2011
Waterschans dreigt verloren te gaan
