Oud-leerlingen waren diep geroerd
door het weerzien van de oude
proefwerken en het borstbeeld van
Napoleon.
De foto van het beeld
van Napoleon in een
leslokaal van de HBS.
De leerlingen voerden
een ceremonie uit en
doopten het beeld:
'Divus Augustus'.
Conclusie
De vondsten in de HBS geven een tastbaar
beeld van de geschiedenis dat sterk tot de
verbeelding spreekt en aanvullend werkt op
bestaande geschiedschrijving. Oud-leerlingen
die de presentatie van de resultaten bezochten
waren diep geroerd door het weerzien van de
oude proefwerken en vooral het terugzien van
het borstbeeld van Napoleon. Eén leerlinge,
mevrouw Wigman, haalde na afloop vol trots
een foto van het beeld tevoorschijn en vertelde
hoe zij het, kort na de oorlog, met haar vrien
dinnen terugvond op de zolders van de HBS
en hoe zij het in een heuse ceremonie Divus
Augustus doopten.
Naar aanleiding van de vondst in de kruipruimte
had zij nu weer contact met vriendinnen, die
zij al in geen jaren had gesproken. Zonder het
bouwbiografiseh onderzoek was dit verhaal,
net als het beeld, vermoedelijk verloren gegaan.
Divus zelf heeft inmiddels weer een plaatsje
in het gebouw gekregen. De andere vondsten
worden overgedragen aan het Wageningse
stadsmuseum en blijven zo voor het nageslacht
bewaard.
Jobbe Wijnen met het teruggevonden borstbeeld van Napoleon.
pand vlakbij de HBS werd ook onderzocht, maar
dat heeft platte daken, stenen vloeren en is
geheel onderkelderd, waardoor kruipruimten
ontbreken. Hier werden nauwelijks bouwbio-
grafische sporen aangetroffen.
Ook de intensiteit van renovaties speelt een rol.
Datering van de vondsten in de HBS maakte
duidelijk dat een verbouwing in de jaren '60
een piek van vondstmateriaal uit die periode
heeft veroorzaakt. Renovatie werkte hier dus
positief op de aanwezigheid van vondsten.
Dit is niet altijd het geval. Voor de Villa KaIk-
wegh - een pand in Amersfoort van ongeveer
dezelfde leeftijd als de HBS - was de verwach
ting vooraf hoog gespannen, want dit gebouw
was eens onderdeel van Concentratiekamp
Nog meer factoren bepalen het resultaat
van bouwbiografiseh onderzoek, zoals het
gebruik (woonhuis, kantoor of industrieel) en
de omstandigheden in de kruipruimte (droge
zandgrond of natte klei). Deze factoren zijn
nu onderwerp van vervolgonderzoek, om
daarmee preciezer te kunnen voorspellen
voor welke gebouwen bouwbiografie de
grootste meerwaarde heeft.
Amersfoort. Zou er iets van het beruchte ver
leden zijn terug te vinden in de kruipruimte?
Niets, zo bleek, want bij de verbouwing in de
jaren '90 zijn de kruipruimten en de kelders
volgestort met zand en beton en de zolders
opnieuw betimmerd. Sporen van het verleden
zijn daardoor verdwenen, of op dit moment
ontoegankelijk.
Een inscriptie in hout op de zolder van de HBS:
'H.C. van Putten, DEC 44 SS t'.
J. Wijnen werkt als specialist Tweede Wereld
oorlog voor RAAP Archeologisch Adviesbureau
De publicatie Kruipend door de Burgerschool.
Een pilot voor bouwbiografiseh locatie-
onderzoek naar sporen van de Tweede
Wereldoorlog in de voormalige HBS in
Wageningen - RAAP-rapport 1234 -
is verkrijgbaar via RAAP, www.raap.nl
Meer onderzoek
Jobbe Wijnen wil graag vaker cultuurhistorisch
onderzoek uitvoeren als in de Wageningse
HBS. Ideeën? Mail naar jobbew@xs4all.nl
juni 2011 Heemschut 35
