Waarom is hoogbouw
precies voor de zichtlijn
van de Galgenstraat gezet?
Er zijn in de jaren zeventig en tachtig van de
afgelopen eeuw moderne huizenblokken voor
teruggekomen. Het uitzicht over het water laat
ook nog eens de nieuwste woonbebouwing op
het spoorterrein aan de andere kant van het
water van het Westerdok zien. Net voltooid.
In Koot's tijd zag je door het verkrotten die
ontwikkeling eigenlijk al aankomen. Zo schrijft
hij op het Realeneiland over de Zandhoek. 'Een
romantisch rijtje klokgevels, met één trapge-
veltje er tussen. Ze staan er als een gelid oude
mannetjes met hoogopgetrokken schouders en
lange sprietbenen over het Y te staren. Te wei
nigen zullen dit havenfront kennen en hoevelen
zullen er nog in de gelegenheid zijn het te zien?
De bordjes "Onbewoonbaar verklaarde woning"
hangen er al op, ze zijn gedoemd te verdwijnen,
wat voor het stadsbeeld zeker een verlies zou
zijn, dat niet meer goed te maken is.' Wie hier
nu gaat kijken ziet een rijtje tot in de puntjes
gerestaureerde panden, inclusief de weer op
kleur gebrachte gevelstenen van Noach's Arck
en 't Wapen van Assendelft 1657. Hier som
berde Koot dus niet vergeefs.
hoogbouw precies voor de zichtlijn van
de Galgenstraat gezet? Twintig meter
opschuiven en het historische uitzicht op het
Galgenveld aan de overzijde van het IJ, zou nu
nog steeds bestaan.'
Aan de oostkant van Prinseneiland zit een
bewoner voor de deur van het pakhuis waar
hij woont. 'Dertig jaar geleden kwam ik hier.
Er woonde nog bijna niemand. Te donker, te kil
en ongezellig. Vlak daarna werd het hier boo
ming, het is hier compleet veranderd. Tijdens
de oorlog, de pakhuizen stonden al lang leeg,
zaten hier vooral zwarthandelaars die er hun
goederen bewaarden. Heb ik van mensen die
hier toen kwamen.'
Amsterdam. De laatste windas
van de stad staat erg verstopt
aan het water van Prinsenei
land, maar is als monument
nog steeds goed onderhouden.
Koot begon zijn wandeling over deze
pakhuiseilanden bij de Teertuinen, waar ooit
tientallen windassen hebben gestaan om de
tonnen met teer te kunnen lossen of ver
plaatsen. Eentje is er overgebleven, schrijft
Koot. En nog in gebruik op de laatste teer
tuin, direct na de brug naar het eiland. Wie
er nu kijkt kan vergeefs zoeken. Gelukkig
is er een bewoner van een rijtje pakhuizen
die uitkomst biedt. Hij loopt mee naar een
privéparkeerplaats. Vrijwel
overgroeid langs het water van
de gracht staat daar, inder
daad, nog steeds de windas.
Goed onderhouden zelfs. De
bewoner somt meteen enkele
grote missers van de afgelopen
tientallen jaren op. 't Is mooi
dat pakhuizen zijn verbouwd
tot appartementen, zodat ze
weer een functie hebben. Maar
waarom, vraagt hij zich af, is
Tegenwoordig is het een prachtige plek om
te wonen ofte wandelen. Dat laatste gebeurt
veel, zelfs groepen fietsers wagen zich over de
eilanden. Ton Koot zou daarover tevreden zijn.
Nog steeds gaat men graag Amsterdam in.
Amsterdam. Nieuwbouw op het
Westerdok blokkeert niet alleen
het historische uitzicht van de Gal
genstraat op de Volenwijk, waar op
de andere IJ-oever in het verleden
galgen stonden. Ook dit sfeervolle
bruggenbeeld tussen Realeneiland
en Prinseneiland slaat dood tegen
de harde wand erachter.
Amsterdam. Realeneiland,
Zandhoek. Tot ver na de
oorlog stond dit rijtje
huizen te verkrotten en
waren ze onbewoonbaar
verklaard. Na restauratie
in de jaren vijftig staan
ze er weer perfect bij.
juni 2011 Heemschut 23
