Een eeuw inzet voor erfgoedbescherming
De gebouwen die De Boze!
ontwerpt zijn revolutionair in
eenvoud en vormgeving
Het gelijk
kX*
jjggpï
Piet Arp- Ook in boekvorm kijkt erfgoedvereniging Heem
schut terug op de afgelopen honderd jaar. Voor 'Het gelijk
van Heemschut, een eeuw inzet voor erfgoedbeseherming'
is niet alleen het archief gelicht van honderd jaar actie
voeren. Ook zijn van Heen Montijn en Vineent van Rossem
artikelen opgenomen die werk, inzet en strijd van Heem
schut in een kader plaatsen.
ILEEN MONTIJN LAS BIJ DE START van de
jubileumviering op 2 februari in Amsterdam
al haar bijdrage voor over de ooit zo deftige
Heemschutaetivisten. Nog steeds wordt Bond
Heemschut vaak gekenschetst als deftig. Soms
wordt die deftigheid benut in het voordeel
van het te behouden object, zoals jonkheer ir.
Andries Louis van den Brandeler (1902-1991)
voor elkaar kreeg bij het behoud van een aantal
stations in Gelderland. Hij was destijds een van
de eersten die opkwam voor het behoud van
industrieel erfgoed.
Dat er een organisatie als Heemschut zou
ontstaan kondigde zich eigenlijk al aan in de
negentiende eeuw. De steden barstten uit hun
vestingwerken, modern vervoer als spoorwegen
eisten een fors ruimtebeslag en overal werd het
landschap aangepast aan de eisen van de tijd.
©f het nu ging om welstandszorg of het redden
van onderdelen van slooppanden, Heemschut
en zusterorganisaties als Kastelenstichting of
Hendriek de Keyser stonden op de barricaden.
De bijna onstuitbare herstel- moderniserings
golfvan na 1945 mondde recent uit in een
landelijk beleid om al vooraf de cultuurhistori
sche waarde van een object vast te stellen en
niet pas bij een bedreiging.
18 Heemschut juni 2011
Vineent van Rossem heeft de voorbeelden van
miskleunend overheidsbeleid voor het oprapen.
Geen stadskern die niet decennialang ijverde
voor eityvorming en grootschalige stadsver
nieuwing. Met steevast onder meer Heem
schut om een tegengeluid te laten horen. Veel
naoorlogse ingrepen die verkeer en bedrijvig
heid ruim baan moesten geven in het stadshart
worden nu weer teruggedraaid. Op het plat
teland was het al niet anders, al was de invloed
van Heemschut hier geringer. Hier maakte de
ruilverkaveling het bijzondere Nederlandse
landschap tot één grootschalige industriële
productieeenheid.
Een omslag in het denken bij Heemschut ziet
Van Rossem in 1968, als - ondanks de eigen
inzichten van Heemschutkolossen als Geurt
Brinkgreve en Ton Koot - een lans wordt
gebroken voor negentiende eeuwse bouw
kunde, die tot dan op zijn best als niet bijzonder
was aangemerkt. De moderne tijd, bleek al snel
daarna binnen Heemschut, laat ook voldoende
na om later trots op te kunnen zijn.
Het jubileumboek is 14 mei gepresen
teerd tijdens de Bijzondere Algemene
Vergadering van Leden in de Ridder
zaal. Het is te koop voor 24,95
(plus 4,50 verzendkosten).
Bestellen: per post naar Erfgoedver
eniging Heemschut, Antwoordnummer
3808, 1000 PB Amsterdam, per mail:
kilsdonk@hecmschut.nl of per telefoon
Heemschut: 020 622 52 92, altijd
vermelden naam, adres, postcode,
woonplaats en telefoonnummer plus
aantal gewenste exemplaren.
Willem Heijbroek (Red). Het gelijk von
Heemschut. Een eeuw inzet voor erf
goedbescherming. Met bijdragen van
professor dr. V.T. van Rossem en Heen
Montijn. Uitgave Bond Heemschut,
Amsterdam, 2011.
Heemschut
vergadert in
het Amstelhotel
Amsterdam in
1927 en maakt
een rondvaart
rechts:
Heemschut
op bezoek in
Haarlem, 1931.
HEEMSCHUT
T GEÜ)k VAN
Jubileumboek: 'Het gelijk van Heemschut'
fgoedbeschermmg
eeuW inzet voor er
Rossem en
eftrooeöVtWWGmG
