Omslag in denken
Een hoopvol signaal is dat Indonesië recent een
nieuwe monumentenwet heeft gekregen. In
Surabaya is al begonnen met het inventariseren
en aanwijzen van het Nederlands historisch
erfgoed. Meer dan 170 gebouwen zijn op de
monumentenlijst gezet. Hoewel deze aanwijzing
- zolang het verval en de aantasting van de
omgeving van belangrijke monumenten niet
stopt - van beperkte betekenis blijft, geeft
het wel aan dat er een positieve omslag in het
denken in de lucht hangt. Surabaya is bereid
werk te maken van het behoud van erfgoed.
Veel geïnterviewden stralen uit dat het
van groot belang is om deze gebouwen te
behouden. Ook zijn er ondernemers die willen
investeren in de renovatie van gebouwen, niet
alleen omdat ze prettig in het gebruik zijn,
maar juist ook omdat het van betekenis is om
ze als erfgoed te behouden. Veelzeggend is dat
een voormalig burgemeester van Surabaya in
de film erkent dat nieuwbouw ook niet alles
is. Vooral de esthetische kwaliteit van de oude
gebouwen volgens hem veelal groter.
Bij de beleidsmakers is dan wel een verandering
in het denken waarneembaar, de bevolking
is lastiger in beweging te krijgen. Zolang een
groot deel van de bevolking in armoede leeft en
vooral bezig is met overleven en het opklimmen
op de sociale ladder mag niet verwacht worden
dat zij zich druk maken om het behoud van
erfgoed. Er is dus nog een wereld te winnen in
dit land met ruim 240 miljoen inwoners.
N. Vervat is redacteur van Heemschut. Vervat
schreef dit artikel in samenwerking met Tie van
der Horst en Eugène de Groot
juni 2011 Heemschut 11
forks hoi
1Artillery Work-shafts.
2. Orphan asylum
fiailnxcy stations.
4- JhmldenOs Dwellings
5. Lujuiilc asvhun..
6. ADl iiwry Hospi ta I
7 I\thlir park
8. Cluh Concur dia
0.~dxtihxmnsex
10. Rotations Alocn,' Aloei
11. General Cus tent he us e
12. Club ModdLerhust..
3. Hotel Wipivelil-.
14-. Sintpang.
15. ACtrine Hotel.
16. Host dents Office*.
17. Hojitaurani Grim
18. Post -ami Telegraph Off
19. Telephony Office*
20 Pay ttc^ihgh -sfchonl
21. O fjfices ojtby H. Packet
22. Iwgentie Dtnellinga.
25 fionuin Catholic ('hit.
24, 1 Barracks.
ntmmtc* tun.
Een kaart van Soerabaja, afkomstig uit een Engelstalige reisgids van 1897.
Het pand van de Levens- en Lijf
renteverzekeringsmaatschappij 'De
Algemeene'. Het gebouw werd in
1902 ontworpen door de architect
H.P. Berlage, met medewerking
van avantgardekunstenaars als
Jan Toorop en Joseph Mendes Da
Costa. Het is het beginpunt van de
moderne 'Hollandse tropenstijl'.
Surabaya. Internatio Building
(voorheen Internationale
Credit- en Handelvereeniging)
staat op de hoek van de toenmalige
Heerenstraat en het Willemsplein
(nu Jayengrono Street). Het is altijd
een druk punt geweest, grenzend
aan het Jembatan Merah-station.
Het is gebouwd door ir. Frans Johan
Louwrens Ghijsels. Foto's collectie
Tropenmuseum, KIT
Surabaya. De Roode
Brug over de Kali
Mas bij de Willems
kade in Soerabaja in
de koloniale tijd.
