Limburg
Herinrichting kasteel Heel
geen gelopen race
Zoveelste aanslag op vakwerkboerderij in Zuid-Limburg
Heel - Het enorme gebouwencomplex van en
bij kasteel Heel moet behouden blijven. Dat was
begin vorig jaar de verrassende uitkomst van
het politieke debat over dit complex bestaande
uit een 18de eeuws kasteel, een neo-romaanse
kerk en grote klooster- en gestichtsaanbouwen
uit de 19de en 20de eeuw. Nu is het wachten
op het programma van eisen voor de restau
ratie van dit rijksmonument, dat een hoog
waardige woonomgeving voor mensen met een
geestelijke handicap gaat bieden.
Hierbij moet gedacht worden aan geclusterd
kleinschalig wonen in huiselijke sfeer. De archi
tect verwacht dat de 'instituutssfeer' die de
gebouwen ook bij herinrichting zullen blijven
behouden niet past in de beoogde huiselijke en
alledaagse situatie. Verder meldt de architect
dat ten zuiden van het kasteel verdichting
optreedt, want er zijn te weinig woningen in de
bestaande gebouwen te maken. Feitelijk is de
helft van de gebouwen onbruikbaar.
De architect stelt in zijn benadering het Plan
van Eisen voorop en zoekt bouwruimte buiten
het complex, terwijl de monumenteneommissie
van oordeel is dat meer rekening gehouden
moet worden met de uitstraling van de
Heel. Het grootschalige kasteelcomplex. Foto Ad Bokhorst
gebouwen. Die belevingskwaliteit zou met
'de nodige vrijheden en hulpmiddelen' te
verwezenlijken zijn. Deze vrijheden hebben
betrekking op de pereeelindeling, de toegan
kelijkheid en de bouwkundige doorbraken die
hiermee gepaard gaan. Bestaat hierover duide
lijkheid, dan pas is de stedenbouwkundige visie
aan de orde.
Voor Heemschut Limburg is deze discussie heel
belangrijk. De vraag wat te doen met monu
mentale, maar leegstaande kloosters zal in
deze provincie de komende jaren nog heel vaak
gesteld worden.
Noorbeek - De vakwerkschuur in het buurt
schap Terlinden bij het Zuidlimburgse Noorbeek
wordt met sloop bedreigd. De schuur is een
rijksmonument met hoge cultuurhistorische
waarde. Het gebouw is in diverse fasen tot
stand gekomen met een keur aan materialen.
Tezamen met het vakwerk maakt dit het pand
tot een karakteristiek geheel. De schuur staat in
een oplopend terrein met oude erfseheidingen.
De ligging is voor een groot deel bepalend voor
de beleving van het pand als onderdeel van het
straatbeeld.
Het ontwerp-ontheffingsbesluit spreekt van
'een karakteristieke schuur die men geheel wil
vernieuwen, veranderen en vergroten tot woning
met atelier en berging voor zeven auto's'. Dit
houdt in, dat er gesloopt wordt en dat er met
oude materialen wordt teruggebouwd. Heem
schut vindt de voorgenomen aanpassingen
mede gezien de cultuurhistorische waarden
veel te ingrijpend. Zelfs met gedeeltelijke sloop
wordt aan de schuur onherstelbare schade
aangebracht. De straatgevel en de linkerzijkant
kunnen ons inziens beide grotendeels worden
gerestaureerd. Met slopen en opnieuw bouwen
is er geen sprake van restaureren, maar van
vervangende nieuwbouw, waarmee ook het
cultuurhistorische karakter verloren gaat.
Heemschut vindt het voornemen strijdig met
het bestemmingsplan. Het cultuurhistorisch
karakter van het buurtschap blijft hooguit
behouden, terwijl de cultuurhistorische waarde
van de schuur zelf door de ingreep verloren
gaat.
Ad Bokhorst
februari 2011 Heemschut 7
