duiding van de hoogte
van de hellende stand.
Tekening VDTtE
Grotekerkstoren.
Verticale noord-zuid
doorsnede met aan-
Steun
Alle kritiek ten spijt houdt Wim van den Berg voet
bij stuk, daarin gesteund door zijn echtgenote.
Zijn visie heeft de tijd doorstaan en resulteert in
integraal behoud van een aanzienlijk deel van de
historische binnenstad van Dordrecht. Geen sloop
maar herstel, behoud van het stratenpatroon en
versterking van het silhouet, vooral aan de rivier
zijde. Ook hierin wordt hij gesteund door zowel de
Rijksdienst als vanuit de wetenschappelijke wereld
door Coen Temminek GrolI, met wie hij goede
contacten onderhield en die met zijn studenten
regelmatig Dordrecht bezocht. Van den Berg's
uitzonderlijk grote vakkennis, bekwaamheid en
doorzettingsvermogen is de redding geweest voor
een aanzienlijk deel van het historisch stadsbeeld
van Dordrecht.
Hij beheerst het restauratievak tot in alle hoeken.
Zo gebeurde het dat hij, aanwijzingen gevend aan
werklieden op de steiger, te horen kreeg: 'als je het
zo goed weet, doe het dan zelf!' Met de woorden:
'Goed, geef maar hier' nam hij het gereedschap
over, deed het geruime tijd voor en gaf onderwijl
instructie. Zijn lijfspreuk: 'Restaureren doe ik op de
steiger, niet achter de tekentafel'.
'Als je uitsluitend restaureert wat nog aan
wezig is, verliest een object door de eeuwen
heen aan betekenis omdat het steeds minder
grijpbaar wordt.'
Reconstructie
Van Den Berg ontkomt niet aan het verwijt
dat zijn restauratieopvatting alweer recon
struerend is en in strijd met de latere, doch
eveneens tijdgebonden opvatting, dat voor
restauratie slechts in aanmerking komt
wat nog aanwezig is. Inmiddels is ook deze
opvatting achterhaald. Immers, reconstructie
is bedoeld om een ontwerp weer opnieuw
begrijpbaar te maken. Dat criterium is bepa
lend, waarbij bovendien als voorwaarde geldt
dat deze gebaseerd is op gegevens verkregen
uit voorafgaand (bouwhistorisch) onderzoek,
aldus de Delftse hoogleraar Coen Temminek
Groll. Welnu, dit laatste werd door Van den
Berg reeds toegepast in zijn uitgebreide voor
studies waarmee hij zijn tijd dus ver vooruit
was. De Rijksdienst voor de Monumentenzorg
steunt zelfs zijn verplaatsing van een monu
ment dat op de nominatie staat om gesloopt
te worden.
Erkenning
Voor zijn verdienste voor het behoud van het
Nederlandse monument wordt hem de penning in
brons toegekend door het Nationaal Comité Monu
mentenjaar 1975; in 1985 het erelidmaatschap
van de Vereniging Oud-Dordrecht, wegens zijn
verdiensten voor het behoud van het beschermde
stadsgezicht en tenslotte wordt hij in 1994 door de
Koningin benoemd tot Ridder in de orde van Oranje
Nassau als erkenning voor zijn gehele oeuvre.
In mijn herinnering deed Wim van den Berg altijd
zijn best om kennis, liefde en respect over te dragen
voor de historische gebouwde omgeving; altijd
keurig in het pak en met respect voor anderen.
Ook voor zijn tegenstanders tegen wie hij vaak ver
bitterde gevechten moest voeren. De geschiedenis
stelt hem nog tijdens zijn leven in het gelijk. Het
is zijn vooruitziende blik die Dordrecht gebracht
heeft tot wat het nu is. Met een prachtige histo
rische stadskern neemt Dordrecht landelijk een
vooraanstaande plaats in. Het rentmeesterschap
van een door hem goed beheerde boedel kan aan de
volgende generatie worden doorgegeven. H
Hons Bollebokker
februari 2011 Heemschut 37
