Opzet is de restanten van het
kasteel snel te consolideren
In september World Canals Conference in Groningen
Foto's Casper Ie Gras j
Erie Ie Gras - Zonder kanalen had ons land er compleet anders uitgezien.
Niet alleen maakten door mensen gegraven waterwegen vervoer per schip
en de aanleg van polders mogelijk, ook ontstonden steden en dorpen vaak
juist langs kanalen. In september is Groningen daarom de thuishaven voor
de World Canals Conference: 'Het is tijd voor eerherstel van onze kanalen.'
laat gebruiken. In 1933 verkoopt Franz Lothar
graaf van Hoensbroeck het landgoed aan zijn
vriend Rudolf Jurgens uit Nijmegen, lid van de
Raad van Bestuur van Unilever.
Golfbaan
Begin februari 1945 wordt het kasteel door
bombardementen verwoest omdat het, bezet
door Duitse Fallschirmjager, de opmars van
de Schotse Lowlands Division belemmert. Met
het omringende landgoed (circa 700 hectare)
is Bleijenbeek uiteindelijk verkocht aan AMEV
Vastgoed BV, nu ASR, die het invult met een
golfbaan.
In de toekomst wil deze projectontwikkelaar
de bouw van bungalows in combinatie met
natuurontwikkeling en de consolidatie van de
kasteelrestanten ter hand nemen. De ruïne
van het kasteel vervalt intussen steeds verder.
Afdoende maatregelen zijn dringend nodig wil
Bleijenbeek niet alsnog helemaal verloren gaan.
Het is daarom de bedoeling de restanten van
het kasteel zo snel mogelijk te consolideren
en de binnenste slotgracht met het nu sterk
verwilderde tuincomplex van meer dan een
hectare te herstellen.
Het plan omvat verder het opknappen van de
beukenallee en het lanenstelsel, inclusief het
herstellen van de diverse ziehtassen. Daarna is
een gedeeltelijke restauratie voorzien waarbij,
afhankelijk van de toekomstige bestemming,
het dak van de ridderzaal en de top van de
hoofdtoren op de binnenplaats zullen worden
gereconstrueerd.
De stichting tot redding van het kasteel
Bleijenbeek weet zich in het jubileumjaar 2011
gesteund door de Bond Heemschut, die in het
kader van haar eeuwfeest kasteel Bleijenbeek
als nationaal adoptieproject met raad en daad
zal ondersteunen.
W. Heijbroek en A. Gijsbers zijn lid van de
Eeuw feestcommissie.
DE DRENTSE PROVINCIAAL HISTORICUS
dr. Michiel Gerding is een van organi
satoren van deze conferentie. Op het eerste
gezicht is dat vreemd, want Drenthe staat niet
bekend als waterprovineie. Gerding ziet dat
anders: 'Zonder kanalen waren de veenontgin-
ningen onmogelijk geweest. Het aanzien van
grote delen van de provincie, eigenlijk van heel
Noord-Nederland, is daardoor in belangrijke
mate bepaald door kanalen.'
En ook West-Nederland zou er totaal anders uit
hebben gezien: 'Om polders droog te malen en
droog te houden, heb je afvoerkanalen nodig.
Bovendien zijn veel steden ontstaan langs het
water. Soms langs natuurlijke en soms langs
door mensen gegraven waterlopen. Den Haag is
de enige belangrijke uitzondering.'
Auto
Steden en dorpen hadden hun gezicht naar
het water gekeerd. Dat veranderde rond 1950,
onder meer onder invloed van de auto. Gerding
zegt daarover 'De gevolgen zie je bijvoor
beeld in de Veenkoloniën. Veel kanalen die zijn
gegraven voor de afvoer van turf zijn daar
gedempt. Dorpen als Emmer Compascuum
of Valthermond verloren hun eigen karakter.
In grote plaatsen als Hoogeveen of Drachten
gebeurde hetzelfde.'
Meppel bleef demping bespaard. Ook hier lagen
al plannen klaar om de grachten te dempen,
maar een aantal Meppelaars, verenigd in actie-
Assen. Naast de oude Witterbrug in de Vaart,
een zijtak van de Drentsche Hoofdvaart,
lag een dam. De brug is nu verwijderd om
scheepvaart weer mogelijk te maken. Op deze
foto de verplaatste Witterbrug, met op de
achtergrond werkzaamheden aan de nieuwe
brug die de dam heeft vervangen.
groep De Stadswacht, wist de bevolking te
mobiliseren en de plannen van tafel te krijgen.
Gerding: 'Het speelde in het hele land. Zelfs in
Amsterdam waren plannen om de grachten te
dempen.'
Birmingham
Engeland liep voorop in het herstel van de waarde
ring voor kanalen. Gerding voer sinds de jaren
tachtig vaak met een 'narrow boat', een aan
de smalle Engelse kanalen aangepast schip,
februari 2011 Heemschut 17
i
Eerherstel voor onze kanalen
