Het beschermingswerk vergt
steeds meer tijd en is niet
altijd even succesvol
c
I
TENTOONSTELLING
EOXH3
adviesbureau, dat in de loop van de tijd groeit
tot het eirea 500 aanvragen per jaar behandelt.
Dit is te veel voor alleen maar vrijwilligers. Het
streven van Heemschut zichzelf overbodig te
maken lijkt te lukken als in 1937 het adviesbu
reau wordt opgeheven om plaats te maken voor
schoonheids- en daarna welstandscommissies
van provincies en gemeenten.
Het beschermingswerk vergt echter steeds meer
tijd en is niet altijd even succesvol. Bezwaren
tegen een gedeeltelijke demping van de Reeuw-
ijksche en Loosdrechtse plassen worden geho
noreerd, maar een aanvankelijk succes in 1924
om de grachten Mare en Levendaal in Leiden
open te houden, zal in later jaren toch worden
gevolgd door demping. Problemen met voor-
genomen verminking van de molen De Valk in
Leiden geven in 1923 aanleiding tot oprichting
van de Vereniging 'de Hollandsehe Molen' die
meer specialistische kennis in huis heeft. Zo kan
deze unieke stellingkorenmolen in zijn totaliteit
behouden blijven.
Daarentegen hebben bezwaren tegen de bouw
van een kininefabriek op het landgoed Gooilust
niet het gewenste succes, net zo min als acties
tegen het kappen van bomen in een groot
aantal gemeenten. In 1933 wordt de commissie
Omslag van de catalogus van de
Heemschuttentoonstelling in 1934.
'De Weg in het Landschap' (WIL) opgericht,
die twee jaar later samen met de ANWB een
brochure uitbrengt met aanbevelingen over de
landschappelijke inpassing van nieuw aangelegde
wegen en het voorkomen van lintbebouwing.
Popularisering
Het uitdragen van de besehermingsgedaehte
en de bewustwording van ons erfgoed worden
steeds meer als kerntaken gevoeld. Driemaal
organiseert Heemschut meerdaagse conferen
ties, waar deskundigen hun licht laten schijnen
over aspecten van het beschermingswerk. Later
neemt de in 1927 opgerichte organisatie met
de naam 'Monumentendag' deze taak op zich.
Hieraan wordt met enige regelmaat ook door
de natuurbeschermingsorganisaties deelge
nomen. Uit deze gezamenlijke bijeenkomsten en
beschermingsaetiviteiten blijkt dat toen reeds
monumenten en natuurgebieden als onlosma
kelijke ensembles werden gezien en beschouwd
als onderdelen van een cultuurlandschap.
Bescherming verankerd in de ruimtelijke orde
ning, zoals nu wordt toegepast in de moderne
monumentenzorg, is wat dat betreft niet nieuw.
Een belangrijk voorbeeld van popularisering is
de tentoonstelling in 1934 ter gelegenheid van
de herdenking van de eerste bijeenkomst in
het Muntgebouw, 25 jaar eerder. De tentoon
stelling wordt gehouden op twee locaties. In
Arti et Amicitiae zijn schilderijen in relatie tot
Heemschut te zien en in het toenmalig Kolo
niaal museum aandacht voor cultuurbehoud en
natuurbehoud. Naast de twintig Nederlandse
inzenders, waaronder ANVV (nu VVV) en
ANWB, zijn ook zusterverenigingen uit België,
Denemarken, Zweden en Zuid-Afrika vertegen
woordigd.
In de inleiding vermeldt de voorzitter J.A.
van Sonsbeeck dat de oprichting heeft plaats
gevonden in 1910 en dat 1935 dus een jubi
leumjaar is. Dat is echter onjuist; dit wordt in
1936 rechtgezet met een beperkte viering van
het 25-jarig bestaan van Bond Heemschut.
l/V. Heijbroek is medewerker van de redactie van
Heemschut, maakt deel uit van de Eeuwfeest
commissie en is voorzitter van de Provinciale
Commissie Zeeland.
i
k
&J
Ontwerpen van A.A. Kok ter
verbetering van nieuwbouw,
aangepast aan de omgeving (1924).
KOLONJ AAmUbhUM L
AMSTERDAM
15MRT -15MEI
februari 2011 Heemschut 11
Ik.
Voorgevel van een dorpswoonhuis op de Zuid-Holiandscbe eilanden zooals het werd ontvangen
en zooals het werd herzien en daardoor bij 't landschap en de landelijke bouwkunst werd aangepast.
□□□om
OOUCGj
Efflnmmn gBggtanngigi
hue
ONTWERP VOOR EEN WOONHUIS
ZOOALS HET WERD ONTVANGEN ZOOALS HET WERD VERBETERD
By
f
HEEMSCHUT SCHUT UW HEEM
