'Voor mijn gevoel is Bataaf
nog steeds ónze molen'
Het begrip 'Rust
roest' gaat niet
langer op. Bataaf
staat er weer fier
en monter bij. In
de holle belt is een
expositieruimte
gevestigd.
eigenaar. Nazaten van de founding fathers
hielden bij het begin van de restauratie, in
2008, de traditie in ere: ze leverden opnieuw
Molenaarsdochter
Hetty te Lintum
(rechts) en voorzitter
Hans Donderwinkel
van Stichting Molen
Bataaf. Achter Hetty
is de aluminium
beplating van de
roeden te zien. Dit
systeem is in 1938
voor het eerst aange
bracht.
Die wieken werden in 1963 verwijderd, net
als de as en het grootste deel van het drijf
werk. Bataaf, die tot 1956 op windkracht had
gedraaid, deelde het lot van veel korenmolens
in Nederland. 'Van de wind viel niet langer te
leven. Een maalderij met elektromotor was
voordeliger.'
Veranderingen in de vraag naar grondstoffen
(los graan, mengvoeders, geperste producten
en kunstmest) zorgden voor een ingrijpende
wijziging van het molenbeeld. Er kwamen
steeds meer silo's bij, de molenromp raakte
ingesloten. Bij de restauratie zijn al die toevoe
gingen verwijderd en staat Bataaf, waarvan de
wieken een vlucht hebben van 24 meter, weer
frank en vrij in het landschap.
Scholtenboeren
De naam herinnert aan de Bataafse republiek,
de staatsvorm in het bouwjaar 1801. Winters-
wijkse scholtenboeren en gegoede burgers
bouwden de molen op verzoek van lidmaten van
de hervormde kerk. Uit de graanopbrengsten
werd het inkomen van de predikanten betaald.
Men kreeg de bouwsom (3255 gulden) bij elkaar
door uitgifte van aandelen. Op 21 mei 1801
draaide Bataaf voor het eerst.
Molenaar Te Lintum werd in 1915 volledig
bouwmateriaal. Het eikenhout voor de deuren
van de expositie- en ontvangstruimte komt uit
de bossen van de scholtengoederen.
In de expositieruimte is een permanente
tentoonstelling ingericht over de bijzondere
band tussen Bataaf en seholtenboer. 'We
wilden iets anders laten zien dan afgedankte
molenstenen en bilhamers die je in zoveel
molens in Nederland aantreft,' zegt voorzitter
Elans Donderwinkel (62) van Stichting Molen
Bataaf. Het expositiegedeelte bevindt zich in de
onderbouw van de molen. Net als de kantoor-
of atelierruimte, die verhuurd wordt om de
onderhoudskas van de molen te spekken. 'Dan
zijn we minder afhankelijk van subsidie,' aldus
Donderwinkel.
14 Heemschut oktober 2010
