Snuffels Buurtcentrum Boomsspijker, Het geheim van de Oude Kerk, Amsterdam, St. De Oude Kerk te Amsterdam, 2009. ISBN 978 90 811634 2 2. Prijs: 5. Enkele tienjarige kinderen van het Amsterdamse buurtcentrum Booms spijker schreven twee jaar geleden het spannende verhaal over het Geheim van de Oude Kerk. Daarmee maakten deze kinderen kennis met de geschiedenis van deze eeuwenoude Amsterdamse kerk en de buurt eromheen. Speciaal voor het hulpfonds voor de restauratie van het beroemde Vater-Müllerorgel van de kerk, is het boekje nu in een grotere oplage dan tien handge schreven exemplaren uitgebracht. Voor vijf euro zit je als lezer midden in het avontuur en in de geschiedenis van de grote kerkklok, met een verrassende ontknoping. De opbrengst gaat hele maal naar het orgelrestauratiefonds, waarin gespaard wordt voor een mil joen euro. Het boekje is te koop bij de balie van de Oude Kerk in Amsterdam. De tekeningen en andere illustraties zijn van de auteurs. PietArp Jacob Spaans, H. Maria Major. De historie van een Dordts kerkgebouw en zijn orgel, Sliedrecht (Merweboek) 2009. ISBN 978 90 5787 134 4. 104 pag. Prijs 24,90 George Nicolaas Itz (1799-1869) was zeker niet de minste onder de Neder landse bouwmeesters van de 19de eeuw. Hij mag gelden als een begaafd vertegenwoordiger van het strenge neoclassicisme. Een gaaf bewaard voor beeld van zijn werk is de Oud-Katho lieke parochiekerk aan de Voorstraat te Dordrecht die in 1843 in gebruik werd genomen. Zij wordt uitgebreid behandeld in deze mooi geïllustreerde monografie. De auteur was tussen 1980 en 1995 pastoor van de parochie en speelde toen een belangrijke rol bij de restauratie van het interieur en het in oorspronkelijke staat terugbrengen van het orgel. De bekoorlijkheid van het gebouw ligt in de verfijnde detaillering (vooral het elegante stucplafond valt op) en verder in niet geringe mate in de aanwezig heid van bijzonder mooie interieu relementen. Doopvont en godslamp dateren uit de bouwtijd. De overige inventarisstukken zijn veelal oorspron kelijk vervaardigd voor andere kerken die zijn gesloten toen de Kerk der Oud-Bisschoppelijke Clerezij waaruit de Oud-Katholieke Kerk is voortgekomen een inkrimpingsproces beleefde. Kansel en communiebank zijn vroeg 18de eeuws en komen uit de andere Dordtse kerk van de Clerezij, die aan het begin van de 19de eeuw is gesloten. De beelden van Maria en Jozef zijn gemaakt voor een kerk in Utrecht: deze worden toegeschreven aan niemand minder dan Artus Quellinus. Een bij zonder fraai stuk is het uit Delfshaven afkomstige 18de eeuwse draaitaber- nakel, waarvan de oude kleurenrijkdom bij de restauratie is hersteld. Pastoor Spaans is een gerenommeerd deskundige op het gebied van histori sche orgels. Dat verklaart waarom hij daar veel aandacht aan besteedt. Dit is in 1842-1844 vervaardigd door de Rot terdamse firma Kam Et van der Meulen. Omdat het eigenlijk nooit echt voldeed - onder meer omdat het erg zwaar speelde, een euvel dat bij de restau ratie in 1988/1989 werd verholpen - is het binnenwerk kort voor de Tweede Wereldoorlog verkocht naar Gieterveen in Drenthe. In 1984 keerde het terug naar de kerk aan de Voorstraat. In zijn inleidend woord gewaagt de burgemeester van Dordrecht van 'dit prachtige monu ment'. Hij heeft gelijk. Voor de twee stichtingen die zich tegenwoordig vaak samen presenteren onder de naam 'Mooi Gelderland' was de voltooiing vorig jaar van de restauratie van kasteel Waardenburg in meer dan één opzicht een bijzondere gebeurtenis. Vijftien jaar na de Tweede Wereldoorlog begon een campagne die het herstel van de beschadigde eigendommen van vooral 'Geldersche Kasteelen' tot doel had. Deze kan met de restauratie van het markante kasteel in het Gelderse Rivierengebied als vol tooid worden beschouwd. Janine Pijl, tot voor kort directeur van de stich tingen, geeft in het eerste hoofdstuk aan hoe tijdens die campagne de res tauratiefilosofie veranderd is. Zoals hoe men meer oog kreeg voor bouwsporen, voor de samenhang tussen object en omgeving en in het bijzonder de daar aanwezige natuurwaarden. In het hoofdstuk over de geschiedenis krijgt de verwoesting van het kasteel in 1574 vanzelfsprekend veel aandacht. Na herstel is het kasteel soms bewoond door de eigenaren of hun familie - lange tijd waren dit de Van Pallandts die op het nabijgelegen Huis Neerijnen hun hoofdverblijf hadden - en het heeft ook een tijdlang gefungeerd als burgemeesterswoning. Tot de Tweede Wereldoorlog verkeerde het in goede staat. Daarna is het volkomen uitge woond door ingekwartierde soldaten en evacués. In een apart hoofdstuk wordt de lange aanloop naar restau ratie beschreven. Wat daar te lezen valt kan hier en daar met recht voer voor psychologen worden genoemd. Uiteindelijk kon in 2006 het startsein voor de definitieve restauratie worden gegeven. Het kasteel met omgeving was inmiddels in 1975 door erfpacht in beheer gekomen bij 'Geldersche Kas teelen'. In het hoofdstuk betreffende de restauratie blijkt duidelijk - vooral ook uit de fraaie foto's waarmee het is geïllustreerd - hoe deze geschiedenis met veel respect voor hetgeen vooral in de 19de eeuw aan het interieur is veranderd. Het laatste hoofdstuk betreft het inmiddels begonnen her stel in nieuwe luister van het park dat de historische omlijsting vormt van de Huizen Waardenburg en Neerijnen. Dit is in 1974 door 'Geldersch Landschap' verworven en bezit een uitermate rijke flora en fauna. Philip Bosscher Philip Bosscher Jozefien Haagen, Jorien Jas, Jeanine Perryck, Janine Pijl en André Viersen. Kasteel Waardenburg. Weerbaar en veelzijdig, Zwolle (Waanders), Arnhem (Geldersch Landschap en Geldersche Kasteelen) 2009. ISBN 978 90 400 8609 0. 144 pag. Prijs €24,95. april 2010 Heemschut 39

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschut - Tijdschrift 1924-2022 | 2010 | | pagina 41