Minder bekend is, dat door
toevalligheden veel bewaard
is gebleven van het koetshuis
van de Jonkheren
Stichting herstelt eenheid
Foto links: Het wapen van de
Jonkheren Van Loon.
Foto rechts: De Victoria voor de
'stoep' van Keizersgracht 672.
werd het een ware rage onder de 'heren' en
bereikte zijn hoogtepunt aan het begin van
de 20ste eeuw. Zelfs bij de aanleg van parken
speelden paarden en rijtuigen een rol. Zo lieten
omvangrijke parken met hun prachtige bos
schages en doorkijkjes zoals op Hydepark te
Doorn en op de Koninklijke landgoederen 'de
Horsten' te Wassenaar zich vooral vanuit een
rijtuig beleven.
De Eerste Wereldoorlog maakte hieraan een
einde door de vordering van paarden voor de
mobilisatie. In het interbellum was er een kleine
opleving. In de jaren twintig verrezen op de
nieuwe buitens van succesvolle zakenmensen
prachtige stalcomplexen voor de 'liefhebberij',
stallen die maar al te graag werden getoond
als teken van hun verworven positie. Een nog
bestaand complex is het schitterende gebouw
met stallen, tuigenkamers, koetshuis en een
indrukwekkende garage bij de residentie van
de Braziliaanse ambassadeur aan de Paauwlaan
te Wassenaar, een buitenplaats ontstaan in
opdracht van de heer Ruys.
Stichting
Dat er in Amsterdam nog een koetshuis bewaard
is gebleven, is wellicht te danken aan de grote
betrokkenheid die de Jonkheren Van Loon
hadden met Amsterdam. Jhr. Maurits van
Loon heeft uiteindelijk de grote stap genomen
het huis van de familie onder te brengen in
een stichting om het voor het nageslacht te
behouden. Zijn beoogde doel was het huis als
particulier grachtenpand in stand te houden en
als museum toegankelijk te maken in het kader
van een algemeen nut beogende instelling.
Het Museum Van Loon, zoals het pand aan
de Keizersgracht 672 in Amsterdam genoemd
wordt, is bekend door zijn ingerichte vertrekken
en zijn omvangrijke portrettencollectie. Hier
wordt de bezoeker de mogelijkheid geboden een
indruk te krijgen van het leven in een grachten
pand en het dagelijkse leven van de familie. Dit
geldt ook voor de rol die het personeel vervulde
bij ontvangsten in het huis met diners of wan
neer Mevrouw 'Jour' hield.
Wat minder bekend is, is dat er door toeval
ligheden veel bewaard is gebleven van het
koetshuis van de Jonkheren Van Loon. Niet alleen
het koetshuis zelf, maar ook een deel van de rij
tuigen, tuigen en livreien zijn er nog. Er bestaan
veel foto's van de aanspanningen in gebruik.
Ook die van het koetshuis geven een schitterend
beeld van de rol die paarden en rijtuigen in het
leven speelden.
Naast de Koninklijke stallen en de stallen van
kasteel Twickel behoort het erfgoed van de Jonk
heren Van Loon tot de zeer weinige ensembles die
in Nederland bewaard zijn gebleven. Vorig jaar
heeft de Stichting Van Loon het koetshuis aange
kocht van de familie Van Loon. Dit jaar hoopt de
stichting het koetshuis in oude luister te restau
reren. Dat de Stichting Van Loon alles in het werk
stelt het prachtige stalgebouw te herstellen om
de bezoekers een indruk te geven van dit zelden
zichtbare aspect van wooncultuur, zal deze parel
van Amsterdam tot een van de belangrijkere
erfgoederen van Nederland maken.
N. VJ. Conijn is paardenman, met grote belang
stelling voor rijtuigen en koetshuizen en het
ensemble van historische huizen als weergave
van wooncultuur. Hij is nauw betrokken bij het
herstel en beheer van stalgebouwen, waaronder
die van Maarsbergen, Middachten, Paleis Het Loo
en Twickel.
Met het koetshuisproject van het museum
zijn grote bedragen gemoeid; de totale pro
jectkosten bedragen ongeveer 2,5 miljoen
euro. In 2008 is de stichting begonnen met
de fondsenwerving. Een enorme opsteker
was de bijdrage van een miljoen euro door
de BankGiro Loterij. In juni vorig jaar heeft
de Stichting Van Loon het koetshuis al
kunnen aankopen, waarmee de eenheid van
huis, tuin en koetshuis hersteld en voor de
toekomst veiliggesteld is.
De fondsenwerving voor restauratie, nood
zakelijk funderingsherstel en herinrichting
gaat onverminderd door. Voor deze restau
ratie doet het museum een beroep op
fondsen, bedrijven en bijdragen van
particulieren om het benodigde geld
bijeen te brengen.
Meer informatie bij het museum,
www.museumvanloon.nl
of 020 6245255.
32 Heemschut april 2010
