De natuurhistorie wordt
bedreigd, vooral door
gebrek aan coördinatie
Mammoet
De VVV van Valkenburg, dit jaar 125 jaar oud,
is er vanaf het begin in geslaagd om inno
vatief te opereren en toeristen aan zich te
binden. Met als uiteindelijk resultaat, dat in het
afgelopen jaar maar liefst 5,5 miljoen over
nachtingen in Zuid-Limburg werden geboekt en
opvallend genoeg méér dan de helft daarvan in
de winter. Het toerisme is in heel Zuid-Limburg
tegenwoordig één van de grootste bedrijfs
takken. 'We zijn een toeristische mammoet',
aldus de directeur. Er werken 20.000 mensen
in de toeristenindustrie in Zuid-Limburg en de
directe baten bedroegen in het peiljaar 2007
812 miljoen euro.
Valkenburg is een gevarieerde monumenten-
stad, zowel binnen als buiten de bebouwde kom
vormen deze monumenten 'een superbelangrijk
decor'. Het stadsbeeld wordt bepaald door de
hooggelegen romantische kasteelruïne, door
stadsmuren en -poorten, door de middeleeuwse
St. Nicolaas en Barbarakerk, door mooie gevels
en vrijstaande panden. Dit alles overgoten met
de bijzondere couleur locale van de mergel
steen. Ook het buitengebied mag er zijn met de
vele mooie kastelen. Hoogtepunt is het land
goed Sint-Gerlach met het Chateau en de voor
Nederland unieke Rococokerk. Anya Niewierra
betoont zich zeer tevreden over de aandacht
en zorg van het stadsbestuur voor het in goede
conditie houden van de monumenten. 'De
gemeente en de VVV hebben wat dat betreft
dezelfde belangen. Dit geldt in grote lijnen ook
voor de andere gemeenten in Zuid-Limburg'.
Bedreigd landschap
Minder positief is de directeur over de ontwik
kelingen van natuur en landschap, het andere
belangrijke decor van Zuid-Limburg. Ze stelt
onomwonden: 'De natuurhistorie wordt
bedreigd, vooral door gebrek aan coördi
natie tussen verschillende disciplines. In Aken
bijvoorbeeld, is een paar jaar geleden pal op de
grens met de gemeente Simpelveld een wind-
molenpark aangelegd. Wij zagen en hoorden
dit pas aan Nederlandse zijde toen die dingen
werden gebouwd. En inmiddels ontsieren ze
ons uitzicht. Iets vergelijkbaars zie je op het
bedrijventerrein in Margraten. Dat had er nooit
op deze manier mogen komen, zo midden op
het plateau, zichtbaar van alle kanten. Evenmin
als saaie nieuwbouw, die het zicht op oude
dorpskernen in het heuvelland wegneemt, of
rundveestallen die eerder fabriekshallen lijken.
Al dat soort bouwwerken tasten de beleving
van het bijzondere landschap ernstig aan en
bedreigen daarmee het toerisme. Helaas kan
ik daar weinig invloed op uitoefenen, behalve
dan door in toespraken en lezingen voortdu
rend te hameren op de kwetsbaarheid en het
belang van het Zuid-Limburgse landschap. Daar
komt bij, dat het toerisme van Nederlanders in
Nederland landelijk gezien daalt. Een reden te
meer om voorzichtig om te springen met wat
er is'.
Initiatief Parkstad
In de Oostelijke Mijnstreek, ofwel in Parkstad
bloeit het toerisme echter volop. Parkstad - een
samenwerkingsverband van de gemeenten
Heerlen, Kerkrade, Landgraaf, Brunssum,
Onderbanken, Voerendaal, Simpelveld en
binnenkort ook Nuth - is de snelst groeiende
toeristische bestemming van Nederland met
in 2007 al een jaaromzet van 262 miljoen euro
en met 6000 arbeidsplaatsen in de toeristische
sector. Ter vergelijking: de Limburgse hoofd
stad Maastricht noteerde in datzelfde jaar een
omzet van 169 miljoen euro.
Toerisme in Parkstad is dus een succesnummer.
In een beperkt aantal jaren is een indrukwek
kend aantal attracties gerealiseerd, zoals
SnowWorld, GaiaPark, Kasteel Hoensbroek,
de historische spoorlijn ZLSM, Wereldtuinen
Mondo Verde, SCHUNCK-Glaspaleis, Kinderstad,
Thermenmuseum, Continium Discovery Center
(voorheen Industrion) en een aantal kleinere
attracties. De initiatieven en het doorzet
tingsvermogen hebben voor Park Gravenrode
20 Heemschut april 2010
