om de vliegbasis op een boerendorp te laten lijken. Van dichtbij zie je echter de dikte van de muren
zoals op de foto linksboven. Foto's Marjo Huijsmans
De bunkers en manschappenverblijven in de Kop
van Deelen zijn in een Heimschutzstijl gebouwd,
camoufleerde men het vliegveld. De camou
flage van de onopvallende, tussen bomen gesi
tueerde werkplaatsen, hangars en gebouwen
werd nog geaccentueerd door op de muren
geschilderde ramen en deuren, waardoor de
schijn werd gewekt dat het om boerderijen
ging.
De kleinschalige gebouwen waren gerangschikt
als een boerendorp en de wegen waren bestraat
met klinkers. De door de Duitsers uitgevoerde
bebouwing van vliegveld Valkenburg in Zuid-
Holland bij voorbeeld oogt vanuit de lucht als
een lintdorp. De gebouwen op Deelen hadden
muren van circa vijftig centimeter dikte, met
twee centimeter dikke, plaatstalen raamluiken
waarop het traditionele zandlopermotief was
geschilderd.
De zoldervloer bestaat uit 22 centimeter dik
beton in plaats van het voor die tijd gebruike
lijke hout. De portalen voor de buitendeuren
waren ontworpen om granaatinslagen te
voorkomen.
De architecten slaagden er bijzonder goed in de
talrijke gebouwen harmonieus in de omgeving
te plaatsen met gebruikmaking van plaatselijke
bouwelementen, zoals roodbruine bakstenen,
dakpannen en een variatie in schild-, zadel- en
wolfsdaken.
Junkershalle
De belangrijkste infrastructuur van de basis
bestond uit startbanen, het rolbanenstelsel en
de wegen naar de basis. Rondom de startbanen
waren parallelbanen en rolbanen aangelegd
zodat de vliegtuigen naar de onderkomens en
opstelplaatsen konden taxiën.
Om onderhoud te plegen aan de vliegtuigen
werd er een Werft opgericht. De Werft was een
technisch onderhoudscomplex dat uit verschil
lende soorten gebouwen bestond waaronder de
Junkershalle, een hal met aan elkaar geklonken
boogoverspanningen die op dezelfde manier
werden gefabriceerd als de vliegtuigen van
deze firma.
Om de vliegtuigen veilig en goed te kunnen
stallen werd een groot aantal permanente han
gars gebouwd. Deze Warmehallen werden ook
in de vorm van een boerderij of schuur opge
trokken en waren verwarmd om de vliegtuigen
bij koude toch makkelijk te kunnen starten.
Nachtjagd
Aangezien de aanvliegroutes van de geallieerde
bommenwerpers tijdens de oorlog over
Links een boerderijvormige bunker.
Foto uit het besproken boek
Detail van het deurbeslag van het poortgebouw (rechts) van de Kop van Deelen, nu onderdeel
van de leef- en gezinsgroepen van de Hoenderloogroep. Foto's Marjo Huijsmans
februari 2010 Heemschut 21
