Sloop van de Pius X-kerk in Amsterdam,
2008. Er waren voorstellen voor behoud,
maar die werden genegeerd. Het terrein
blijft nog jaren braak liggen.
Foto Heemschut
Het Centraal Station in Amsterdam van Cuypers
wordt geregeld aangepast aan de almaar groeiende
en veranderende reizigersstromen, maar houdt
desondanks de bekende uitstraling.
Het Wibauthuis, verguisd en bewonderd.
Inmiddels gesloopt. Op de voorgrond,
standbeeld voor Wibaut.
Zien we hier een accentverschuiving van
19de eeuw naar de wederopbouw?
Hoewel er nog veel te doen blijft met de
negentiende eeuw - en we die ook niet laten
liggen - zijn de belangrijkste gebouwen, voor
zover nog bestaand, inmiddels wel beschermd.
Er resteren vooral zaken op lokaal niveau en
een enkel vergeten geval. Op het gebied van de
wederopbouw voltrekt zich daarentegen een
nationale ramp. Die is vergelijkbaar met wat
er in de jaren zestig en zeventig met negen-
tiende-eeuwse architectuur is gebeurd. Zelfs
gebouwen uit Plasterks top 100 worden zonder
enige reflectie gesloopt. Panden of gebieden
die niet op die lijst staan, zijn volstrekt vogel
vrij, ook al staat hun waarde niet ter discussie.
Ook is het nog heel normaal monumentale
kantoorgebouwen of flats compleet te strippen
onder het mom van bescherming. Dat is precies
wat we nu zo betreuren na veel vroege red
dingsacties van iets minder jonge monumenten.
Hoe wordt het jubileum gevierd?
We hebben een kleine en een grote jubileum
excursie voor onze leden, er komt een speciale
uitgave van ons bulletin, en we hopen nog voor
het eind van dit jaar met een speciale uitgave
voor onze leden te komen, een dvd met foto's
en gegevens van alle katholieke kerken in
Nederland.
Wat zijn de plannen voor de komende jaren?
Doorgaan met het voeren van acties, met
het verzorgen van publicaties en met onze
andere activiteiten. Voorkomen dat, onder
het excuus van het opheffen van regeltjes,
de wetgeving zo aangetast wordt dat erfgoed
vogelvrij wordt. Bijna niemand in Nederland wil
eindigen in Belgische toestanden. Zorgen dat
de bescherming van twintigste-eeuws erfgoed
eindelijk volwaardig wordt geregeld.
Hoe bent u bij deze organisatie beland,
waarom spreek juist dit onderwerp u aan?
Via een actie die ik bij een plaatselijke organi
satie in Amsterdam voerde, en omdat ik blijk
baar was opgevallen als architectuurhistoricus,
kwam ik in aanraking met het genootschap.
Ik vind architectuur zo interessant, omdat dit
een vorm van kunst, cultuur en erfgoed is die
letterlijk om ons heen staat, die onze wereld
bepaalt.
Wat is uw grootste passie?
Privé: het verzamelen van boeken op het
gebied van architectuur en archeologie, de
twee onderwerpen waar ik ook mijn geld mee
verdien. Daarnaast mensen hun erfgoed laten
leren kennen, via onderzoek en onderwijs.
Wat is uw favoriete object?
Eerlijk gezegd heb ik dat niet, ik vind te veel
dingen leuk en interessant om een keuze te
kunnen maken. Misschien de stad Amsterdam,
waar ik mijn hele leven al woon en die ik lang
zamerhand steeds beter leer kennen.
Wat is uw grootste ergernis?
De momenteel in Nederland erg sterke neiging
om aan de ene kant luid om minder regels te
vragen, maar tegelijkertijd ook hard te gillen
om overheidoptreden als iemand eens iets
eigenzinnigs doet, iets dat als vervelend ervaren
wordt. Een voorbeeld uit Amsterdam: 'iedereen'
vond het belachelijk toen het stadsdeel een
huiseigenaar in De Pijp een paar jaar geleden
dwong zijn roze geschilderde gevel te confor
meren aan de kleuren van de rest van de straat.
De wereld was net zo goed te klein toen, een
paar jaar daarvoor, een bedrijf zijn kantoor(tje)
op een binnenterrein - overigens met toestem
ming van de welstandscommissie - knaloranje
schilderde. Velen lijken niet meer te willen
beseffen dat het een niet zonder het ander kan.
Wat zou u doen met een miljoen?
Een paar mooie projecten op het gebied van
erfgoed betalen, bij voorkeur een combinatie
van onderzoek naar en verkenning van behoud
en herwaardering. En een grote actie beginnen
om de zorg voor ouderen en gehandicapten te
verbeteren. Wat daar op dit moment gebeurt is
dieptriest.
oktober 2009 Heemschut 35
