Vladimir Stissi, voorzitter jubilerend Cuypersgenootschap
Voorzitter van het Cuypersgenootschap, Vladimir Stissi.
Foto Iwan Baan
Brigitte Linskens - Vladimir Stissi is voorzitter
van het Cuypersgenootschap. Het genoot
schap, opgericht in 1984, zet zich in voor
behoud en bescherming van negentiende
en twintigste-eeuws erfgoed in Nederland.
Hierbij ligt de nadruk op architectuur,
stedenbouw en interieurkunst. Daarbij hoort
ook het stimuleren van onderzoek. De vijf
vaste vragen aan de erfgoedvrijwilliger zijn
aangevuld met andere, omdat er heel veel
over het genootschap te vertellen is.
Wat was de directe aanleiding voor de
oprichting?
De aanleiding voor het oprichten van het
Cuypersgenootschap vormden de plannen tot
'restauratie' van de Sint Servaas in Maastricht.
Daarin moest een volledig monumentaal Cuy-
persinterieur vrijwel helemaal wijken voor een
gedeeltelijke (en voor een belangrijk deel zeer
hypothetische) reconstructie van de middel
eeuwse situatie. Eigenlijk alleen omdat een paar
van de betrokkenen de neogotiek lelijk vonden.
De mensen van het eerste uur waren onder veel
anderen Wies van Leeuwen, Bernadette van
Hellenberg Hubar en Guido Hoogewoud.
Hoeveel leden telt het Cuypersgenootschap,
hoe is de spreiding over Nederland?
We hebben rond de 450 leden, verspreid over
het land, maar met concentraties in en rond
Amsterdam en in Brabant en Limburg.
Ons ledenbestand is zeer gevarieerd. Er zitten
veel arehiteetuurhistorici bij, maar ook leken
die geïnteresseerd zijn in het onderwerp. Daar
naast zijn er veel mensen en organisaties lid die
plaatselijk actief zijn om erfgoed te behouden
en beheren. Enerzijds speelt de behoefte aan
kennis en informatie een rol, anderzijds de
steun voor behoudsacties, in het algemeen of
in specifieke gevallen of categorieën. En enkele
zeer betrokken nazaten van Cuypers behoren
tot de leden!
Het Cuypersgenootschap is ontstaan als
actiegroep. Geldt dit nog steeds?
Ja en Nee. Hoewel ontstaan als actiegroep is
de kennispoot, die bijvoorbeeld blijkt uit ons
Jaarboek en uit bijdragen aan diverse andere
kleine en grote publicaties, ook vanaf het begin
heel belangrijk geweest. Geleidelijk zijn we ook
steeds meer betrokken geraakt bij beleidsma
tige zaken. We overleggen regelmatig met de
Rijksdienst en met andere publieke organen,
en natuurlijk met andere erfgoedorganisaties.
Door de veranderende wet- en regelgeving,
maar ook omdat er steeds meer beschermd
is, is actievoeren relatief minder belangrijk
geworden, al gebeurt er nog steeds veel op
dit gebied. De kennis van en waardering voor
recenter erfgoed is ook toegenomen.
Wat heeft het Cuypersgenootschap in de
afgelopen jaren bereikt, wat zijn de grootste
successen?
Ik ben zelf erg tevreden over onze betrokken
heid bij de vernieuwing van het Rijksmuseum.
Hoewel het overleg lang niet altijd even mak
kelijk was, en we zeker niet op alle punten onze
zin hebben gekregen, heb ik de indruk dat het
respect voor het bestaande gebouw bij veel
van de betrokkenen de afgelopen jaren sterk
gegroeid is. Dat ligt zeker niet alleen aan ons,
maar is wel mooi om te zien.
En dan is er de eeuwig durende actie rond
het Sankt Ludwig complex in Vlodrop, waar
de minister gelukkig (en terecht) nog steeds
zijn poot stijf houdt en de sloopplannen blijft
tegenhouden. Een actuele actie die de goede
kant op gaat speelt rond de het voorma
lige psychiatrisch ziekenhuis Meerenberg in
Bloemendaal. Hier zijn de plannen om een deel
van het monumentale complex tot ruïne te
verbouwen vernietigd. Helaas is het ruïneplan
vervangen door plannen tot algehele sloop van
hetzelfde deel.
Wat is er de afgelopen 25 jaar misgegaan,
en waarom?
Jammer genoeg leidt de steeds stringentere
wetgeving vaak tot onnodige sloop. Zelfs in
de gevallen waarbij gemeenten voor behoud
zijn, of waar gemeenten er een procedurele
puinhoop van maken. Beruchte gevallen zijn
het Wibauthuis in Amsterdam-Oost en de Pius
X kerk in Slotervaart. In het laatste geval heeft
een deelraad zich niets aangetrokken van een
brede coalitie van buurtgroepen, erfgoedor
ganisaties en de gemeente Amsterdam. Na de
sloop vorig jaar bleek vervolgens, dat het ter
rein nog jaren braak zal liggen.
34 Heemschut oktober 2009
I f
In het geweer tegen sloop
naoorlogse bouw
