j Richtlijnen
Aanvragen
mmmmm
Kerk van Beets (N-H). Najaar 2009
zal gestart worden met de restauratie
van deze laatmiddeleeuwse kerk.
In de houten gewelven huizen actieve
boktorren en bonte knaagkevers.
Als voorbereiding op de restauratie
heeft Jan van der Hoeve hier in 2007
bouwhistorisch onderzoek gedaan.
Foto Jan van der Hoeve
van 2000 primair gericht op verdere professio
nalisering van het vakgebied bouwhistorie zelf,
de nieuwe Richtlijnen beogen meer.
Er is daarom veel aandacht besteed aan vraag
stelling en definitie van noodzakelijk bouwhis
torisch onderzoek.
Zo bevatten de Richtlijnen een op de prak
tijk gerichte lijst van aandachtspunten die
een opdrachtgever in staat stelt om snel een
consistent Plan van Onderzoek te maken.
Omdat waardestellingen in toenemende mate
een breder cultuurhistorisch karakter dragen,
wordt de methodologie van onderzoek en
waarderen uitgebreid behandeld. Alleen met
geobjectiveerde cultuurhistorische waardestel
lingen is het mogelijk restauratiebeslissingen te
verantwoorden en te toetsen. Op grond van een
waardestelling kunnen tevens adviezen worden
verstrekt voor beheer en onderhoud.
Hendriks en Van der Hoeve benadrukken dat de
Richtlijnen geen kant en klare recepten bieden.
Het blijven richtlijnen, breed gedragen richt
lijnen. Bouwhistorie is een ervaringswetenschap
en dat zal ook zo blijven.
Toegenomen interesse
In de afgelopen decennia is de interesse voor
cultuurhistorie enorm toegenomen. Niet alleen
bij historici, maar ook bij eigenaren en bezoe
kers (toeristen) en bij de overheid. De geschie
denis en de betekenis van een plek is voor velen
nu een vraag die meeweegt bij een restauratie
of herbestemming. Wie een ingreep aan een
gebouw of gebied wil doen, moet steeds vaker
verantwoorden in welke mate die ingreep de
cultuurhistorie schaadt.
Per object zijn steeds drie dimensies van
belang: de gebruiks-, de vastgoedeconomische-
en de cultuurhistorische dimensie. Door middel
van bouwhistorisch onderzoek, uitgevoerd vol
gens de Richtlijnen, kan de cultuurhistorische
dimensie inzichtelijk worden gemaakt en kan
deze op gelijkwaardige wijze bij een restauratie
of verbouwing worden meegewogen.
Pilot voor Amsterdam
Aan het Korenmetershuis in Amsterdam, de
huisvesting van de Bond Heemschut, vond
afgelopen zomer bouwhistorisch onderzoek
plaats volgens de nieuwe Richtlijnen. Voor de
gemeente Amsterdam vormt dit onderzoek een
toets of de Richtlijnen in de praktijk hanteer
baar zijn. Gezien de zorgvuldige aanpak van de
totstandkoming, is het geen echte verrassing
dat volgens de eerste berichten de Richtlijnen
uitstekend toepasbaar blijken te zijn.
A. Lieth is freelance auteur;
B. Linskens is redacteur van Heemschut
De Rijksdienst voor het Cultureel Erf
goed (RCE, eerder RACM en nog eerder
Rijksdienst voor de Monumentenzorg),
de Stichting Bouwhistorie Nederland,
de Vereniging Nederlandse Gemeenten
(VNG), het Atelier Rijksbouwmeester en
de Rijksgebouwdienst hebben gezamen
lijk de uitgave van de Richtlijnen in een
grote oplage mogelijk gemaakt. Naast
het cahier dat vooral vakinhoudelijk van
opzet is, is er een publieksfolder samen
gesteld die onder meer bij gemeenten
te verkrijgen is. In deze brochure wordt
ingegaan op het werk van de bouwhis-
toricus, het belang van bouwhistorisch
onderzoek en de verschillende fasen in
het onderzoek en het bouwplan.
De nieuwe Richtlijnen (ISBN/EAN: 978-90-
9024049-7) zijn aan te vragen via de websites
van de RCE (info@cultureelerfgoed.nl) en van de
Rijksgebouwendienst (info.infofoon@minvrom.nl).
Of bel naar 033 - 4217456 of 0800 - 899 1103.
In sommige gevallen vereist de overheid een
bouwhistorisch onderzoek om bijvoorbeeld
een verbouwplan in verband met een vergun
ning of subsidie op de juiste waarde te kunnen
toetsen. Uw gemeente kan u adviseren over
goede en betrouwbare bouwhistorici.
en analyseren
cultuurhistorisch
erfgoed
oktober 2009 Heemschut 23
onderzoek
Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed
Stichting Bouwhistorie Nederland
Vereniging Nederlandse Gemeenten
Atelier Rijksbouwmeester
Rijksgebouwendienst
