Minister plasterk bezocht 2 april
op uitnodiging van burgemeester en
wethouders van Kampen de Onze Lieve Vrouwe
Kerk in Kampen, beter bekend als de Buitenkerk.
Het bezoek vormde in meerdere opzichten een
belangrijke les voor het erfgoedbeleid. Behalve
de zichtbare restauratieachterstand van de kerk
was er namelijk ook een bijzondere expositie te
zien, van een deel van de muurschildering van
Theodore Strawinsky. Een schildering die oor
spronkelijk de moderne Willibrordkerk in Almelo
sierde. De Willibrordkerk te Almelo moest in
2006 wijken voor seniorenappartementen.
Ingetogen
De muurschildering in Almelo kwam tot stand
in 1968 en bestond uit twee lange friezen,
horizontale stroken van 1.20 meter hoog en
36 meter lang. Ze toonden twee keer twaalf
scènes uit het leven van Jezus van Nazareth,
op een vloeiende manier aaneengeregen. In
Kampen was slechts een deel ervan te zien, tien
scènes. Ze waren opgehangen in een stellage
van steigers.
Het vergde enig inlevingsvermogen om de
schilderingen in die geïmproviseerde setting
goed te kunnen plaatsen. Maar dat het om
uitzonderlijk werk gaat zal iedere bezoeker
duidelijk zijn geworden. De verschillende scènes
zoals de Opwekking van Lazarus, de Intocht in
Jeruzalem en het Laatste Avondmaal zijn gesti
leerd weergegeven; de figuur van Jezus is te
herkennen als de meest wit oplichtende figuur.
De ingetogen kleuren moeten een bijzondere
eenheid hebben gevormd met de devote atmos
feer van de sobere Willibrordkerk.
Strappo-methode
De schilderingen werden ondanks de sloop van
de kerk behouden, door ze via een speciale
techniek van de muur te verwijderen. Hierbij
werd gebruik gemaakt van de strappo-
methode, waarbij een laag stof met waterop
losbare lijm op de schildering wordt geplakt.
Vervolgens kan de schildering zelf voorzichtig
van de muur worden afgestroopt. Daarna wordt
deze op doek bevestigd en wordt het noodver
band er weer afgespoeld. Ondanks de nieuwe
ondergrond is de vorm van de stenen waar deze
schildering op thuishoorde nog hier en daar
duidelijk zichtbaar gebleven.
Hoe belangrijk het ook is dat de schildering
werd gered, het verlies van de samenhang met
het kerkgebouw blijft treurig. De Willibrord
kerk was een bijzonder modern kerkgebouw,
gebouwd in 1965 door de architect Jan de Jong
(1917-2001). Hij werkte volgens de architec
tuurprincipes van 'De Bossche School', van
de architect-monnik Dom Hans van der Laan.
Daarin stond een terugkeer naar de essentie
van de architectuur voorop en een bewuste
omgang met maten en verhoudingen. De Wil
librordkerk was een fraai voorbeeld van deze
architectuurvisie.
De gebouwen met de bijbehorende schilde
ring hadden zonder meer beschermd moeten
worden als Rijksmonument. De Rijksmonumen
tenwet van 1988 beschermt alleen gebouwen
die ouder zijn dan 50 jaar. De gemeente Almelo
had de kerk echter als gemeentelijk monument
kunnen beschermen. In Almelo gaf men de
nieuwe eigenaar woningcorporatie St. Joseph
