Zeeland
De machinefabriek met kraan en dok van KSG.
Archieffoto A. Tanghe
Den Haag en Rotterdam-Hofplein.
Om de lijn vrij baan te geven werd besloten tot
een hooggelegen viaduct op het tracé dwars
door de stad. Het werd aangelegd volgens
een voor die tijd revolutionair bouwsysteem,
ontworpen door ir. A.C.G. van Hemert. Hij
gebruikte holle betonnen platen, die via een
bewapening aan elkaar verankerd werden. Door
deze bouwwijze werd het mogelijk grote over
spanningen te maken. Ze gaven tegelijk vrije
doorgang aan de vele straten die het viaduct
kruiste. Onder het viaduct was plaats voor
kleine bedrijfsruimtes en winkels.
De bogen en de bedrijfsruimtes werden voor
zien van vele versieringen in de stijl van de Art-
Nouveau. Enkele voorbeelden zijn nog terug te
vinden, waaronder enkele fraai gebeeldhouwde
gevelstenen. In de loop der jaren werd het
viaduct verbouwd en kreeg het een rommelige
aanbik, vooral door de diverse verbouwingen
aan de bedrijfjes eronder. In 2006 werd de
treindienst gestaakt en vervangen door een
lightrailverbinding. Het Hofpleinviaduet werd
toen gekocht door de woningcorporaties
Com.Wonen, Vestia, PWS en Stadswonen. In
opdracht van de nieuwe eigenaren deed het
projectbureau 'De Hofbogen NV' een archi
tectuurhistorisch onderzoek. In dit rapport,
De Hofbogen, gepubliceerd door Crimson
Architectural Historians wordt het viaduct
uitgebreid in kaart gebracht en worden de
cultuurhistorische elementen van het viaduct
beschreven. Hierin wordt ook aandacht besteed
aan de stationsgebouwen van de Hofpleinlijn,
waaronder het prachtige eindstation Rot
terdam-Hofplein van architect J. Verheul Dzn,
dat helaas in mei 1940 werd verwoest door het
Duitse bombardement.
Het viaduct zelf bleef bij het bombardement
gespaard en werd in 2002 op de rijksmonumen
tenlijst geplaatst. In aanvulling op het cultuur
historisch onderzoek is door het projectbureau
onlangs een visie gepresenteerd voor het toe
komstige gebruik van het viaduct. Hierbij wordt
onder meer gedacht aan een mix van recreëren
(fietsen, wandelen, skaten) op het viaduct, met
daaronder kleinschalige ambachtelijke bedrijfs
ruimten. Volgens de planning zou volgend jaar
al begonnen kunnen worden met de renovatie.
Vlissingen: Na de verhuizing van de scheeps
werf van de Koninklijke Schelde Groep (KSG)
van het werfterrein midden in de stad naar
Oost-Vlissingen zijn de meeste oude gebouwen
inmiddels gesloopt. Slechts twee gebouwen zijn
overgebleven te midden van een kale vlakte: de
timmerfabriek uit 1914 (een rijksmomument) en
de machinehal uit 1919. De in beton opge
trokken timmerfabriek blijft behouden en krijgt
een nieuwe bestemming.
Dit laatste geldt niet voor de machinefabriek.
Het immense grote complex staat in het
midden van het werfterrein en zou eigenlijk
al eind 2008 worden gesloopt. Op deze plek is
de nieuwe stadswijk 'Scheldekwartier' voor
zien, met veel hoogbouw. In december heeft
de gemeente besloten de sloopvergunning op
te schorten. Reden was dat de Lokale Partij
Vlissingen er op aandrong een onderzoek te
verrichten naar hergebruikmogelijkheden.
De gemeente heeft de sloop vier maanden
uitgesteld. In deze maanden kunnen plannen
en ideeën voor een nieuwe bestemming van de
machinefabriek worden ingediend.
De machinehal heeft een stalen draagskelet
en in baksteen opgetrokken buitengevels. Het
interieur is van belang vanwege de aanwezig
heid van enkele oude, stalen loopkranen. Tot 1
april hadden marktpartijen de gelegenheid om
met een rendabel exploitatieplan te komen.
Lukt dit niet, dan gaat de machinefabriek
alsnog tegen de vlakte.
