Gelderland
Utrecht
Noord-Holland
meer aantasten, zo hebben vertegenwoordi
gers van de wijkraad Lelystad Haven gesteld in
een brief aan de gemeente. De wijkraad hoopt
dat de gemeente de plannen zal wijzigen door
de nieuwe bebouwing aan te passen aan de
bestaande woningen.
De gemeente vreest dat door wijziging van de
plannen er een schadeclaim op tafel zal komen
van de projectontwikkelaar.
Aalten: Aan de Hofstraat in Aalten (Gelderse
Achterhoek) staan de troosteloze restanten
van de textielfabriek van de firma Driessen.
Na jaren van leegstand en verwaarlozing viel
het complex enkele jaren geleden ten prooi
aan brandstichting. Voor het complex wordt al
jaren gezocht naar een zinvolle bestemming.
Onlangs heeft het college van B ft W van de
gemeente Aalten besloten tot een nieuw plan
van aanpak, waarbij de oudste, cultuurhisto
risch meest waardevolle fabrieksgebouwen
blijven behouden, in combinatie met de bouw
van nieuwe woningen. Deze huizen komen op
de plaats van de latere uitbreidingen.
Met de keuze voor dit plan blijft het oudste
deel van de fabriek behouden. Dit deel staat op
de rijksmonumentenlijst. Het betreft de oudste
weverij uit 1885 aan de straatzijde, met een
gietijzeren draagconstructie, het ketelhuis met
de schoorsteen en een hal met sheddaken. Het
is nog onbekend welke nieuwe bestemming de
fabrieksgebouwen krijgen.
Bredevoort: De grensstreek van de Gelderse
Achterhoek kende vanaf het begin van de
industrialisatie in de 19de eeuw veel textiel
bedrijven, onder invloed van het nabijgelegen
Twente en van Westfalen. Ook het vestingstadje
Bredevoort, tussen Aalten en Winterswijk kende
al in 1834 een textielfabriek. Nog later werd
ook een weverij gesticht.
Inmiddels zijn deze bedrijven reeds lang ver
dwenen, maar aan de Misterstraat in Brede
voort herinnert een oud bedrijfspand nog aan
deze textielnijverheid. Het gaat hierbij om een
textielfabriek uit omstreeks 1900, die nu deel
uitmaakt van een garagebedrijf. Dit laatste
voorbeeld van industrieel erfgoed in Brede
voort wordt met sloop bedreigd. Op deze plaats
wil projectontwikkelaar Bredevoort VOF uit
Deventer een woonwijk bouwen. Het fabrieks
pand staat op geen enkele monumentenlijst,
en dus kan de gemeente de nu aangevraagde
sloopvergunning voor het complex in principe
niet weigeren.
De lokale partij Bredevoorts Belang zet zich in
voor het behoud van het fabriekje.
Willeskop: In deze ten oosten van Oudewater
gelegen buurtschap lagen vroeger enkele
steenfabrieken. Deze zijn bijna allemaal
verdwenen. Aan de periode van de baksteen-
fabrieage herinnert alleen nog de steenoven
van steenfabriek 'IJsseloord' in de uiterwaard
van de Hollandsche IJssel. De steenoven werd
gebouwd in 1906 en is na de sluiting, in 1944,
verbouwd tot landbouwsehuur.
Naast de oven staat nog de opziehterswo-
ning van de steenfabriek. De steenoven en de
opziehterswoning zijn in oktober 2008 door de
gemeente Montfoort aangewezen als gemeen
telijk monument. Eigenaar is de lokale bouwon
derneming Jan Snel Group, die de steenoven na
restauratie beschikbaar wil stellen voor cultu
rele en recreatieve doeleinden, ten behoeve van
de plaatselijke bevolking.
Haarlem: Aan de Spaarndamseweg in Haarlem
staat het fabriekscomplex van de chemische
fabriek Sonneborn. De fabriek, aan het Spaarne
gelegen, zal op termijn vertrekken naar een
nieuwe locatie in Amsterdam. De fabriek, bij
Haarlemmers beter bekend onder de oude naam
Witeo, werd opgericht in 1909 door apotheker
L. Sehrol en B. Doorn, die aanvankelijk vaseline
produceren. In 1913 wordt een nieuwe fabriek
gebouwd aan de Spaarndamseweg waar men
onder de naam 'Nederlandsehe raffinaderij van
Petroleumprodukten' ook andere chemische
producten gaat fabriceren.
In 1970 krijgt de onderneming de naam 'Witeo-
Chemieal', sinds enkele jaren overgenomen
door de international 'Sonneborn'. In de loop
der jaren is het fabriekscomplex regelmatig
uitgebreid. Met het aanstaande vertrek van
het bedrijf zal de vrijkomende grond worden
gebruikt voor de bouw van woningen. Hier-
Het oudste deel van de textielfabriek Driessen,
aangetast door brand. Foto Marcel Overbeek, oktober 2008.
De chemische fabriek Sonneborn aan het Spaarne (bij Haarlemmers bekend als de Witeo)
zal na een eeuw verhuizen. Foto's Marcel Overbeek