Marianne Rietvink:
'Zijn monumenten
een lust of een last?'
iihiiIU
Marianne Rietvink voor het even, door sloop,
goed zichtbare station van Haarlem.
Foto M. Rietvink
En... verdient Haarlem het wel om de vijfde
Monumentenstad van Nederland te zijn?
Vragen die Marianne Rietvink stelde aan poli
tiek en burgers van Haarlem.
MARIANNE HEEFT als vicevoorzitter
van de Stichting de Hoeksteen, eind
jaren negentig opgericht door Henk Vijn, volop
aandacht gevraagd voor de ontwikkelingen op
het Raaksterrein. De stichting heeft zeven jaren
gestreden voor het behoud van het monumen
tale scholencomplex en het kerkje De Hoek
steen, gevochten tot de laatste snik. Tevergeefs
-kerk en schoolgebouwen werden gesloopt - en
de nieuwbouw is momenteel in volle gang. Een
gemiste kans voor de gemeente, want de oude
Raaks was de ideale plek voor het stadskantoor
geweest.
Met een enorme kater, maar niet moegestreden
organiseerde ze eind 2007 een debat over
het Haarlemse monumentenbeleid. En met
succes, want inmiddels staat de aanwijzing van
gemeentelijke monumenten weer volop op de
politieke agenda. In een gemeentelijke ambte-
narenla lag al jaren een lijst met 700 potentiële
'Jongere Monumenten'. De lijst is eindelijk door
haar burgerinitiatief uit die la gekomen en
inmiddels zijn de eerste 80 eigenaren aange
schreven. Het betekende een kentering in het
Haarlems Monumentenbeleid en voor Marianne
een overwinning.
Momenteel maakt ze zich zorgen over een
tunnel voor de Zuidtangent-bus die onder
de stad naar het station moet leiden. Zij is
van mening dat een bovengrondse lightrail
goedkoper en minder schadelijk is voor de stad.
Maar ook de ontwikkelingen aan de Spaar-
neoever nabij Molen de Adriaan en het Cavex-
terrein baren haar zorgen. 2009 is uitgeroepen
tot Haarlems erfgoedjaar, hopelijk kunnen we
daar volgend jaar met een meer gerust hart op
terugzien.
Wat is je grootste passie?
Mijn grootste passie is genieten van datgene
dat dicht bij huis is. Een stad- of strandwande
ling maken, daarna lekker met vrienden wat
eten en drinken.
Hoe ben je bij deze organisatie beland,
waarom spreekt juist dit onderwerp je aan?
Ik ben bij Stichting de Hoeksteen beland omdat
zij de enige monumentenbeschermings-organi-
satie in Haarlem was die streed tegen sloop van
het Raakscomplex. Niet achteraf in rijk geïllu
streerde boeken laten zien hoe mooi een plekje
in Haarlem was, maar strijden om behoud als
het er nog staat.
Wat is je favoriete object?
Het Rietveld-Schröderhuis van G.T. Rietveld te
Utrecht, het Sanatorium Zonnestraal (1931) van
Duiker, Bijvoet en Wiebenga te Hilversum, het
Sint Hubertus Jachtslot van Berlage in Park de
Hoge Veluwe, de Van Nellefabriek (1931) van
Van der Vlugt en Brinkman te Rotterdam, het
Sonneveldhuis (1933) eveneens van Brinkman
en Van der Vlugt, de Amsterdamse Schoolarchi-
tectuur zoals Het Schip (1920) en het gebouw
de Dageraad van De Klerk te Amsterdam.
Als het gaat om Haarlem en omgeving zou
ik minimaal Teylersmuseum en het gemaal
de Cruquius (1849) in de Haarlemmermeer
noemen. Het laatste erg verpest omdat een
projectontwikkelaar daar vlak naast kans zag
een appartementencomplex te bouwen in de
plaats voor de laatste graansilo die refereerde
aan vervlogen tijden van de Haarlemmermeer.
Wat is je grootste ergernis?
Het ruimtelijke ordeningsbeleid in Nederland.
Wat zou je doen met een miljoen?
Ik zou het investeren in 'hoop'. Hoop op
duurzaamheid, hergebruik en respect voor alles
wat leeft en bestaat. Gebouwen en andere
objecten zijn boegbeelden van onze voorouders
die met liefde en vakkundigheid de mooiste
dingen tot stand brachten onder slechte
(arbeids)omstandigheden. Het is rustgevend
en imponerend om te lopen in een omgeving
waarvan je weet dat hier generaties voor ons
hebben gelopen, geleefd en gewerkt. Kijk
maar eens boven etalages naar de rest van de
panden, dan zie je de details en de vroegere
schoonheid.
Anne Marie ten Cate
april 2009 Heemschut 27
jnuui
