Erfgoed ambacht
Als je in de glaskunst over restauratie spreekt, denk je al snel
aan glas-in-lood, al dan niet gebrandschilderd. De meeste glasrestaura
ties hebben ook inderdaad betrekking op glas-in-lood. Het restaureren
van diverse glasdisciplines is een vak op zich, vertelt Henriëtte Flos.
Glasapplicatie van Eugene Quanjel
na restauratie: het glas liet los van
de onderlaag. Foto Eugene Quanjel
Glaskunstatelier Flos
Tel.: 077-3731150
Fax: 077-3733032
e-mail: info@atelierflos.nl
website: www.atelierflos.nl
Adres: Tuinstraat 7
5935 BN, Steyl
Postbus 3199
5930 AD, Tegelen
N ATELIER FLOS in het Limburgse Steyl zijn
de restauratietechnieken inmiddels door
gegeven naar de derde generatie. Een echte
restauratie opleiding is er nu niet in Nederland,
al werken de glazeniers wel weer aan een scho
ling tot op MBO-niveau.
De glazeniers krijgen nu via certificeringen
hun vaardigheden voor restauraties erkend.
'Opleidingen zijn er nog wel in Duitsland en
België', vertelt Henriëtte Flos-Hanraets, die
het atelier met zes medewerkers drijft. Veel
in dit vak hangt af van eigen ervaring, kennis
en netwerken. Glasstrueturen kunnen sterk
verschillen. Alleen al de zoektocht naar het
juiste glasmateriaal kan veel moeite kosten.
Soms wordt met behulp van een mal bijpassend
nieuw glas gegoten. Het resultaat kan restau
raties maken, maar zeker ook breken. 'Glas kan
ook verkleuren. Voor een restauratie moet je
dus op zoek naar het juiste basismateriaal.'
Als er sprake is van brandsehildering, moet de
restaurator ook goed de stijl van de kunstenaar
kunnen overnemen.
De noodzaak om tot restauratie over te gaan is
heel divers, vaak speelt verwering de hoofdrol.
IJzeren brugstaven zetten door corrosie uit en
de druk op het glas-in-lood wordt zo groot
dat hierdoor en door de winddruk het glas
doorbuigt in het lood. Uiteindelijk barsten
ruitjes, dan is restauratie noodzakelijk. Bij
tijdig ingrijpen kan, door het behandelen van
de brugstaven en het aanbrengen van een
besehermende beglazing met eorrosievrije
bevestigingsmaterialen, de veroudering ver
traagd worden.
Zeker nu in de restauratiewereld het accent
geleidelijk verschuift van restauratie naar het
blijvend goed onderhouden van monumenten is
het van belang voldoende kennis en contacten
te hebben. 'Waar we over een aantal jaren
tegenaan zullen lopen is, dat steeds meer kerk
gebouwen worden afgestoten. Dat betekent dat
er minder glazenierswerk zal overblijven.'
Zo ver is het nog niet.
Het bekende Kruisherenhotel in Maastricht is
een mooi voorbeeld van een prestigieuze res
tauratie die door Atelier Flos werd uitgevoerd.
Dit betrof de restauratie van meer dan 400 m2
glas-in-lood en het plaatsen van een bescher
ming van isolatieglas, van thermisch vervormd
glas aan de buitenzijde.
Soms hebben kunstenaars zelf glasopdraehten
uitgevoerd met een geweldige uitstraling. 'En
dan blijkt na tientallen jaren restauratie nodig
te zijn, zoals bij enkele glasapplicatieramen
van Eugene Quanjel. De gebruikte lijm liet los.
Al het glas moest van de draagruit worden
verwijderd. Wij hadden een goed middel om de
restanten lijm te verwijderen en met een betere
lijm is de applicatie hersteld.'
april 2009 Heemschut 23
