Zuid-Holland
Zuid-Holland. Tussen de bomen en aan de voet van de dijk
Huys ten Donck. Foto Evert de longh
Zuid-Holland. Het landgoed Berbice in Voorschoten. Foto SBCB
Landgoederen in de knel
Aansluitend op het artikel 'Leve het landgoed'
van Gerdy Versehuure-Stuip in het februari
nummer van Heemschut twee berichten over
een Zuid-Hollands landgoed waar de landgoed
biotoop wordt bedreigd.
Huys ten donck
Ridderkerk - Het Huys ten Donck met omrin
gende gronden ligt aan de rivierdijk te Rid
derkerk. De buitenplaats dreigt binnenplaats te
worden. Oorspronkelijk maakte de buitenplaats
Huys ten Donek deel uit van de Ambachtsheer
lijkheid Ridderkerk. De Buitenplaats, sinds het
begin van de 18de eeuw in bezit van de familie
Groeninx van Zoelen, is nu omringd door
bebouwing en vormt ongeveer de enige groene
plaats van omvang in de gemeente. Huis en
tuinen zijn als Rijksmonument geklasseerd.
Het Huys ten Donck wordt bedreigd door hoge
nieuwbouwplannen in de zichtlijnen en deels op
korte afstand van het huis.
Zo heeft projectontwikkelaar BAM Vastgoed
een ambitieus plan voor het terrein van de
voormalige scheepswerf Schram en Van Beek.
Die locatie wordt thans gesaneerd. Dit plan
omvat vooralsnog de bouw van 296 woningen
en appartementen. Onderdeel is de hoogbouw
van 18 verdiepingen (circa 55 meter hoog) in
het midden van het terrein. Voor dit terrein
geldt het voorbereidingsbesluit Bolnes Rivier
oevers, waarvan die locatie deel uitmaakt.
De hoogte van de geplande gebouwen zal het
Huys reduceren tot een onopvallend gebouw in
de periferie van deze nieuwe drukke wijk. Het
gezicht op de buitenplaats en vanuit de bui
tenplaats zal door deze plannen onherstelbaar
aangetast worden.
Het bestemmingsplan Bolnes Rivieroevers is
nog niet eens in concept klaar. Des te opval
lender is het dat BAM Vastgoed daarop vooruit
loopt met een groots plan dat ontoelaatbaar
is voor Huys ten Donck. Heemschut houdt de
zaak in de gaten om op een zo vroeg mogelijk
moment actie te kunnen ondernemen.
Veel verder van het huis, stroom opwaarts bij
Slikkerveer is een bedrijventerrein met een
scheepswerf van IHC. Daarvoor geldt al het
bestemmingsplan Slikkerveer Rivieroevers, met
een wijzigingsbevoegdheid ten aanzien van
de bouwhoogte tot een maximum van acht
verdiepingen (ongeveer 25 meter hoog). Dat
zal naar verwachting van de bewoners van
het huis geen onaanvaardbare inbreuk maken
op het gezicht van de buitenplaats, toch zal
Heemschut de vinger aan de pols houden over
de invulling van dat terrein, dat grenst aan de
landgoederenbiotoop van het Huys ten Donk.
Evert de longh
Berbice
Voorschoten - Landgoed Berbice in Voor
schoten, de buitenplaats van de voormalige
zilverfabriek Kempen en Begeer wordt al sinds
tijden bedreigd én door de jaren heen sterk
verdedigd door bewoonster Juffrouw Begeer.
Rudolpha Begeer is onlangs op 94 jarige leeftijd
overleden, nadat zij eind vorig jaar nog voor
de Raad van State met succes vocht tegen de
aanleg van een weg over een agrarisch stuk
grond waarop een servituut rust; het recht op
vrij uitzicht vanuit de buitenplaats, ter bescher
ming van de zichtlijnen. Haar strijd voor het
behoud van het landgoed begon in de zestiger
jaren met de plannen van de Rijksweg 11.
Terwijl de piketpaaltjes al in haar tuin stonden
vocht zij, aanvankelijk zonder advocaat, tegen
Rijkswaterstaat en met succes. Ook in andere
zaken wist zij de Raad van State te overtuigen
van het cultuurhistorisch belang van de buiten
plaats.
Zij was een lid van Heemschut. Die laatste
overwinning bij de hoge rechtscollege betrof
de onwettig aangelegde (tijdelijke) ontslui-
tingsweg voor een wijk in aanbouw. Haar strijd
wordt voorgezet door de door haar opgerichte
stichting tot behoud van cultuurhistorische
buitenplaatsen (SBCB). Ook voor dit landgoed
is Heemschut bereid om de stichting zo nodig
bij te staan.
8 Heemschut april 2009
