Lijnbaancomplex roept
vragen op
Restauratiefonds stimuleert multifunctionele kerkgebouwen
Nieuw leven voor Chinatown
Amsterdam
Task Force: betrek burgers meer bij religieus erfgoed
Het Lijnbaaneomplex, de naoorlogse winkel
straat van Rotterdam-Centrum, staat aan de
vooravond van een aantal veranderingen en
ingrepen. Dit is voor drie Kamerleden van het
CDA aanleiding schriftelijke vragen te stellen
aan de ministers Plasterk (Cultuur) en Van der
Laan (Wonen, Wijken en Integratie).
De plannen voor de winkelstraat, de flats die
daar dwars op staan en de Lijnbaanhoven, de
groene plantsoenen beloven niet alleen maar
goeds. De CDA'ers vinden dat 'veranderingen in
het Lijnbaan-ensemble, gezien de historische
waarde van dit complex, met de grootst moge
lijke terughoudendheid moeten worden aan
gepakt'. Eerder werden al vernieuwingsplannen
voor de omgeving Lijnbaan verworpen. Daarin
was plaats voor zes torens, maximaal 140 meter
hoog. Deze gebouwen zouden te veel schaduw
en wind opleveren. Inmiddels sleutelt Rot
terdam aan een alternatief, waarbij het gebied
wellicht Rijksmonument wordt. Zo vragen de
Kamerleden zich af in hoeverre zo'n predieaat
de winkelstraat kan besehermen. Volgens de
gemeente bevinden de ontwikkelingen zich in
een nog erg pril stadium.
Chinatown Amsterdam (in de Zeedijk) krijgt ter
ondersteuning van nieuwe economische initi
atieven een eigen straatmanager. Deze brengt
in opdracht van de NV Zeedijk eerst de unieke
sociale, culturele en economische samenstelling
van de Chinese buurt in kaart. Daarna krijgt de
straatmanager een coördinerende, stimulerende
en ondersteunende rol.
Het Amsterdamse stadsdeel Centrum en de
NV Zeedijk willen zo Chinatown nieuw leven in
blazen. Stadsdeelbestuurder Erik Koldenhof: 'In
Chinatown voel je je nu al even wereldreiziger
in eigen stad. Het is dan ook een populaire
straat voor heel veel Amsterdammers.
Het potentieel van Chinatown wordt echter
nog niet benut om de toeristen weer de
Chinese buurt in te krijgen.'
Het Nationaal Restauratiefonds biedt sinds
begin dit jaar eigenaren van rijksmonumentale
kerken een laagrentende lening voor aanpas
singen in het kerkgebouw.
Met deze Kerken Nevenfunctie-Lening kunnen
werkzaamheden gefinancierd worden die nodig
zijn om faciliteiten aan te brengen in de kerk,
zoals sanitaire voorzieningen, verwarming of
een pantry. Op deze manier kan de kerk naast
de eredienst ook gebruikt worden voor con
certen, tentoonstellingen en vergaderingen.
Nationaal Restauratiefonds wil met de Kerken
Nevenfunctie-Lening niet alleen kerken
ondersteunen, maar ook laten zien dat blijvend
gebruik goed is voor monumenten. Het Restau
ratiefonds hoopt dan ook dat er meer partijen
zijn, waaronder de overheid, die willen bijdragen
aan dit fonds. Op die manier kan er een structu
rele oplossing worden gerealiseerd voor het in
stand houden van kerken.
De Task Force Toekomst Kerkgebouwen - een
landelijk burgerinitiatief - sloot het Jaar van
het Religieus Erfgoed af met de oproep om het
publiek meer te betrekken bij discussies over
behoud en toekomst van kerkgebouwen.
De Task Force geeft aanbevelingen voor het
verbeteren van de situatie rond kerkgebouwen.
Deze zijn samengevat in een tienpuntenplan.
Het burgerinitiatief wijst erop dat lokaal draag
vlak voor kerkgebouwen van groot belang is
voor duurzame instandhouding ervan. Burgers
voelen zich vaak zeer betrokken bij deze beeld
bepalende gebouwen in hun leefomgeving.
Waar burgers actief bij de gebouwen betrokken
worden blijkt nieuw elan te ontstaan om ze in
stand te houden. Helaas worden burgers nog
vaak door de kerkleiding en gemeentebesturen
buiten de besluitvorming gehouden. Hierdoor
worden besluiten tot sloop genomen terwijl er
voldoende lokaal draagvlak is voor het zoeken
naar gezamenlijke oplossingen.
De Task Force pleit dan ook voor een zeer
actieve rol van gemeentelijke overheden om
De kosten van onderhoud van een monumen
taal kerkgebouw en de kleiner wordende
geloofsgemeenschappen dwingen veel kerk
bestuurders te zoeken naar nevenfuncties voor
het gebouw. Op deze manier wordt de kerk
intensiever gebruikt, wordt de kans op leeg
stand kleiner en kan de kerk meer opbrengsten
genereren om het onderhoud te betalen.
Dergelijke ingrepen worden vanuit monumen
tenzorg niet gesubsidieerd.
Het Restauratiefonds heeft vooralsnog één
miljoen euro beschikbaar voor de Kerken
Nevenfunctie-Leningen. De opzet is dat de
rente en aflossing terugkeren in het fonds.
Op die manier kunnen er in de toekomst
opnieuw leningen verstrekt worden die
bijdragen aan kerkbehoud. Of een kerk in aan
merking komt voor de lening is afhankelijk van
een aantal voorwaarden. Deze zijn te lezen op
www.restauraticfonds.nl/kcrkGn.
partijen om te tafel te krijgen. Of kerkge
bouwen het behouden waard zijn moet niet op
grote afstand worden besloten, omdat dan de
waarde ervan voor de plaatselijke gemeenschap
onvoldoende wordt meegewogen.
Inpassing van kerkgebouwen raakt aan een
breed scala van beleid, waaronder ruimtelijke
ordening, sociaal en intercultureel beleid,
stadsvernieuwing, maatschappelijk verant
woord ondernemen, kleine kernenbeleid en
recreatief en toeristisch beleid. Op lokaal
niveau leggen burgerinitiatieven al vaak deze
dwarsverbanden tussen kerkgebouwen en
maatschappelijke functies.
februari 2009 Heemschut 33
