Sjaak de Keijzer - In veel Neder
landse steden spant men zich in om
gedempte grachten weer te openen.
Heel vaak op initiatief van bewo
ners. Zo ook in Gouda. Ter lering
ende vermaak' schets ik in dit artikel
de huidige stand van zaken. Medio
dit jaar zal in een tweede artikel
melding worden gemaakt van het
resultaat tot dan.
HET NONNENWATER ligt in het westelijk
deel van de historische binnenstad van
Gouda, het Raamgebied. De gracht is in 1961
gedempt.
Veel grachten in de stad waren al eerder
gedempt. De grachten op de Raam en het Non
nenwater, die in eikaars verlengde liggen, als
laatste. Over de Raam moest een doorgaande
verkeersroute komen. Dat leidde ook in de jaren
Zeventig al tot veel bewonersverzet. De ver-
keersdroom van de gemeente verdween in de
ijskast. Plannen voor de buurt veranderen van
bedrijfshuisvesting naar sociale woningbouw.
In 1979 werd de hele Goudse binnenstad aan
gewezen als beschermd stadsgezicht.
Burgerinitiatief
Juist in het Raamgebied liggen grote ontwikke
lingsterreinen. Jaren van leegstand en tijdelijk
parkeergebruik leidde tot verpaupering. Dat
alles heeft in het Raamgebied diepe sporen
achtergelaten, waardoor het gebied niet echt
meer bij de historische binnenstad hoort.
De belangenorganisatie 'Platform Binnenstad
West' heeft in 2001/2002 bewerkstelligd dat
door de gemeente een stedenbouwkundige visie
voor de binnenstad werd opgesteld. Inclusief het
terugbrengen van grachten, zoals de Raam en
het Nonnenwater.
In 1999 was al op initiatief van het Platform
het Nonnenwater als gracht opgenomen in het
masterplan voor de nieuwbouw op de Bolwerk-
loeatie. Nu, tien jaar later, is de gracht uit dat
project gehaald. Het Platform geeft niet op en
wil deze gracht als project onderbrengen in
een breder ontwikkelingsproces. Particulieren
hebben een fonds opgericht ter ondersteuning
van het beleid van de gemeente. Voor Gouda een
uniek burgerinitiatief.
Duurder
Door de eisen van het Eloogheemraadschap
moet de gracht doorgetrokken worden over de
Verlorenkost naar de Turfsingel. Mooi, maar wel
veel duurder. Het Platform heeft zelf een nieuwe
planopzet gemaakt en doorrekening van experts
heeft aangetoond dat een besparing van 1 mil
joen euro tot de mogelijkheden behoort.
De buit is nog niet binnen. Het Platform
Binnenstad bezoekt de raadsfracties, houdt
contact met de pers, praat met het hoogheem
raadschap, organiseert debatten en vergroot zo
het maatschappelijk draagvlak voor de komst
van een gracht.
Is 'gebiedsontwikkeling' in plaats van 'project
ontwikkeling' de oplossing? Burgers grijpen
deze nieuwe denkwijze aan en onderzoeken of
gebiedsontwikkeling een handvat kan bieden
om de terugkeer van de gracht te realiseren.
Van de resultaten hiervan brengen wij u in een
volgend artikel op de hoogte.
Het weer terugbrengen van deze gracht kan
worden beschouwd als de logische afronding
van een gemeentelijk besluitvormingsproces.
Het is een nieuwe start, met nieuw vertrouwen
in de toekomst waarin de cultuurhistorische
waarden weer uitgangspunt zijn.
5. de Keijzer is een von de initiatiefnemers van
het Platform Binnenstad.
februari 2009 Heemschut 15
Het Nonnenwater in Gouda, 1955. Nog met de gracht als blikvanger.
Een nieuwe gracht:
Het Nonnenwater in Gouda
