Zeeland De consistorie bij de kerk van Koudekerke wordt bedreigd met sloop. Foto Willem Heijbroek Het ontwerp van de uitbreiding bij de kerk. Tekening Lokerse architecten, Leiden. Kerkring bedreigd Koudekerke - Het dorp Koudekerke bezit een nog vrijwel ongeschonden kerkring. Deze dreigt, in het jaar van het religieus erfgoed, ontsierd te worden door de bouw van een nieuwe grote consistorie, die in geen verhou ding staat tot de bestaande monumentale bebouwing. De hervormde kerk van Koudekerke stamt uit het midden van de 17de eeuw en staat op de plaats van een middeleeuwse voorganger, gewijd aan St Miehaël. De kerk werd in de 17de eeuw als een rechthoekige zaalkerk gebouwd, met een torentje, dat vermoedelijk later is toegevoegd. In dit torentje hangen onder meer klokken van Pieter van den Gheyn uit 1570. De aangebouwde consistorie is gefaseerd tot stand gekomen. In 1830 stond er al een aanbouw, waarvan de ouderdom niet bekend is. Omstreeks 1860 is een neo-gotisehe consistorie aan de korte zijde van de kerk gebouwd, die hiermee goed harmonieert. In 1911 werd het gebouwtje inwendig aangepast, waarbij het casco gelijk bleef. Hierdoor is de karakteristiek niet geschaad. Het geheel van kerk en consi storie is dan ook als rijksmonument geregi streerd en tussen 1962 en 1964 gerestaureerd. Aan de kerkring staat een aantal 19de eeuwse panden, waaronder een voormalige smidse. Het totaalbeeld is dat van een karakteris tiek en redelijk ongeschonden geheel. Het is onbegrijpelijk dat de ring geen status heeft als beschermd dorpsgezicht Sloop van deze consistorie, zoals ook de gemeente Veere voorstaat, zou niet alleen afbreuk doen aan de monumentale waarde hiervan, maar ook het karakter van de kerk in belangrijke mate aantasten. Het door de Lokers architecten ontwikkelde nieuwbouwplan spot met opvattingen over aangepaste nieuwbouw bij of aan monumentale gebouwen om een aantal redenen. Zo wordt de eenheid met de kerk doorbroken door de dwars geplaatste aanbouw met dubbele tentdaken, die aan beide zijden buiten de zijgevels van het kerkgebouw uitsteken. Door de smalle verbinding tussen nieuwbouw en kerk ontstaat een kop-hals-romp complex, dat een compleet afwijkende uitstraling heeft op de belang rijkste zichtlijnen. De horizontale strips van zwarte natuursteen die het karakter van de aanbouw bepalen, gaan lijnrecht in tegen de opgaande architectuur van de kerk en vormen daarmee een heftig contrast. Doordat duidelijk geprofileerde ramen ontbreken ontstaat een wanstaltig blok met een sombere uitstraling. Het te realiseren nieuwe complex verstoort in hoge mate de nog redelijk ongeschonden kerkring. Tegen de sloop en nieuwbouw van de consi storie hebben bezwaar gemaakt de rijksdienst RACM, de Heemkundige Kring Walcheren, een aantal particulieren en de Provinciale Com missie Zeeland van Heemschut. Waarschijnlijk omdat de gemeente Veere er geen raad mee wist, zijn de stukken van bezwaarden doorge stuurd naar de rechtbank in Middelburg. Door de Bond Heemschut samen met de HKW is de procedure bij genoemde rechtbank doorgezet. Daarbij bleek echter dat de gemeente Veere het bezwaarschrift van Heemschut, dat door dezelfde gemeente enige weken daarvoor was geaccepteerd, niet bij de stukken had gevoegd. Dit met als argument dat het vanwege tijds overschrijding niet ontvankelijk zou zijn. Door ons zijn alsnog de betreffende stukken bij de rechtbank gedeponeerd, die deze als relevant aan het dossier heeft toegevoegd. De gehele procedure is erg ondoorzichtig geweest, waarbij door de gemeente Veere zelf is toegegeven dat ook zij wettelijke termijnen hebben overschreden. Voor ons geldt alleen dat deze prachtige kerkring van Koudekerke ongeschonden blijft. Een alternatief voor uitbreiding van de consi storie kan ons inziens zonder bezwaar worden gevonden door een van de gebouwen aan de ring daarvoor te bestemmen. Britannia op Docomomocongres Rotterdam - Evert de longh en Willem Heij broek van Heemschut Zeeland gaven tijdens het tiende internationale congres van Doco- momo ((Documentation and Conservation of the Modern Movement) dat van 13 tot 20 september dit jaar in Rotterdam in de Van Nellefabriek werd gehouden onder de titel 'Challenge of Change' een presentatie met als titel 'Britannia, monument from the recon struction period' (Britannia, monument uit de wederopbouw). Hierin belichtten zij de bouw geschiedenis en betekenis van dit hotel aan de Vlissingse boulevard, gebouwd door Joost Boks met mozaïeken van Louis van Roode. Daarmee is dit topmonument uit de wederopbouw ook opgenomen in het register van te beschermen objecten van Doeomomo. Docomomo is in 1988 opgericht door H.J. Henket en W. de Jonge in Eindhoven. Om de versnelling in de afbraak van gebouwen en ensembles uit de wederopbouw tegen te gaan maakt deze organisatie zich sterk om de belangrijkste eigenschappen hiervan te behouden door renovatie en het ontwikkelen van een nieuwe bestemming. Daarbij kunnen veranderingen worden doorgevoerd als de oorspronkelijke karakteristieke eigenschappen maar behouden blijven. Inmiddels heeft Docomomo afdelingen in vijftig landen en organiseert deze organisatie een tweejaarlijks congres. De Nederlandse Afdeling is gevestigd in de faculteit Architectuur van de Technische Universiteit in Delft. Willem Heijbroek oktober 2008 Heemschut 5

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschut - Tijdschrift 1924-2023 | 2008 | | pagina 7